همه ما هر روز راه می‌رویم، می‌دویم، می‌پریم و از پله‌ها بالا می‌رویم. چنین فعالیت‌هایی ممکن است باعث شوند پاها در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار بگیرند. کفش نامناسب، دیابت و افزایش سن از مهم‌ترین دلایل ابتلا به بیماری های پا هستند.
جالب است بدانید که هر کدام از پاها، از 26 استخوان ساخته شده‌اند؛ بنابراین، یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های بدن محسوب می‌شوند. در این مطلب از نیاوران کلینیک به متداول‌ترین بیماری های پا اشاره خواهیم کرد و درباره دلایل ابتلا، علائم و درمان آن‌ها نیز توضیحاتی خواهیم داد.
انواع بیماری های پا
پاها، فشار زیادی را به دلیل وزن بدن، تحمل می‌کنند؛ بنابراین، احتمال وارد شدن انواع آسیب به پاها بیش از هر عضو دیگری از بدن است. اگر به سلامت آن‌ها بی‌توجهی کنید و کفش نامناسبی بپوشید، ممکن است به انواع بیماری های پا مانند انگشت چکشی، انحراف شست پا و التهاب فاشياى کف پا مبتلا شوید. درد در پا معمولا اولین نشانه بیماری های پا محسوب می‌شود. در ادامه با علائم و روش‌های درمان شایع‌ترین بیماری های پا آشنا شوید.
پادرد
افراد ممکن است به دلایل مختلفی مانند شکستگی و آسیب عصبی به پادرد مبتلا شوند. پادرد معمولا در بخش‌هایی مانند سینه پا، نیام کف‌پایی و تاندون آشیل احساس می‌شود. درد در ناحیه سینه پا ممکن است به دلیل آسیب عصبی، مفصلی یا نوروم مورتون ایجاد شود. تزریق کورتیکواستروئید و پوشیدن کفی‌های مناسب ممکن است به تسکین درد کمک کند. گاهی اوقات، جراحی تنها راه درمان است.
تاندون آشیل معمولا به علت استفاده بیش از حد از تاندون و عضلات ساق پا آسیب می‌بیند. درد خفیف بعد از ورزش که به‌تدریج بدتر می‌شود، سفتی و تورم از علائم آسیب به تاندون آشیل محسوب می‌شوند. استراحت، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی، کشش، ماساژ، اولتراسوند و جراحی از درمان‌های پادرد در ناحیه تاندون آشیل به شمار می‌روند. پادرد در ناحیه نیام کف‌پایی نیز، التهاب فاشیای کف پا نامیده می‌شود که در بخش‌های بعدی، به آن خواهیم پرداخت.
صافی کف پا
عدم وجود قوس در کف پا در هنگام ایستادن، صافی کف پا نامیده می‌شود که یک بیماری ژنتیکی است. اگر دچار این بیماری هستید و ورزش کردن و ایستادن برای مدتی طولانی برایتان آزاردهنده است، حتما به مطب دکتر ارتوپد مراجعه کنید. ارتز، داروهای مسکن و تغییر در سبک زندگی از درمان‌های این بیماری محسوب می‌شوند.
مطالعه بیشتر: علت داغ شدن کف پا چیست؟
التهاب فاشياى کف پا
یکی از متداول‌ترین بیماری های پاشنه پا، التهاب فاشیای کف پا محسوب می‌شود. معمولا علت ابتلا به این بیماری مشخص نیست؛ ولی افرادی که دچار اضافه وزن، قوس زیاد کف پا و سفتی ماهیچه‌های ساق پا هستند، بیشتر از سایر افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند. همچنین فعالیت‌هایی مانند دویدن که فشار زیادی به پاشنه وارد می‌کنند، ممکن است دلیل ابتلا به این بیماری باشد.
درد در بخش پایین پاشنه که معمولا صبح‌ها هنگام بلند شدن از تختخواب یا انجام فعالیت‌های روزمره بدتر می‌شود، از علائم این بیماری محسوب می‌شود. استراحت، استفاده از یخ، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم و کشش پا قبل و بعد از فعالیت بدنی و در طول روز، از روش‌های درمان این بیماری به شمار می‌روند. اگر این روش‌ها نتوانستند التهاب فاشیای کف پا را درمان کنند، به مطب یک فیزیوتراپ یا جراح ارتوپد معتبر مراجعه کنید. همچنین جهت آشنایی با شایع ترین دلایل درد کف پا، توصیه می کنیم مقاله تحت عنوان علت درد کف پا و روش های درمان آن را مطالعه فرمایید.
انگشت چکشی پا
اگر انگشت دوم، سوم یا چهارم پایتان خم شده است، ممکن است به بیماری انگشت چکشی پا مبتلا شده باشید. بهتر است بدانید، گاهی پوشیدن کفش‌های نامناسب به ایجاد انگشتانی چکشی کمک می‌کنند؛ بنابراین، اگر انگشتان پاهایتان هنوز انعطاف‌پذیر باشند، پزشک به شما توصیه خواهد کرد کفش جادارتر و راحت‌تری بپوشید یا از کفی استفاده کنید. اگر انگشتان انعطاف‌پذیر نیستند، ممکن است جراحی تنها روش درمان این بیماری انگشتان پا باشد.
خار پاشنه
به رسوب کلسیم بین استخوان پاشنه و قوس پا، بیماری خار پاشنه گفته می‌شود. هیچ‌گونه علائمی در بسیاری از افراد مبتلا مشاهده نمی‌شود؛ ولی برخی از افراد، دچار درد و التهاب می‌شوند؛ بنابراین، برای تشخیص این بیماری، عکسبرداری لازم است. افراد ممکن است به دلایلی مانند کشیدگی طولانی‌مدت عضلات و رباط‌ها، آرتریت، اضافه وزن و پوشیدن کفش‌های نامناسب یا کهنه به این بیماری مبتلا شوند.
استراحت، کمپرس سرد، تزریق داروهای ضد التهاب، داروهای ضد دردی که بدون نسخه فروخته می‌شوند و استفاده از کفی‌های ارتوپدی از روش‌های درمان این بیماری محسوب می‌شوند.
مورتون نوروما
گاهی ممکن است متوجه نشوید به بیماری مورتون نوروما مبتلا شده‌اید؛ زیرا همیشه با درد همراه نیست. در این بیماری، بافت اطراف یک عصب در بخش سینه پا ضخیم می‌شود. این بیماری را می‌توان یکی از شایع‌ترین بیماری های پا در میان زنان میانسال محسوب کرد.
پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند یا تنگ و انجام برخی از ورزش‌هایی که نیازمند حرکات تکراری هستند، از دلایل ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند. گاهی تغییر کفش و استراحت می‌تواند این بیماری را درمان کند. اگر وضعیت پاها بهبود نیافت، پدهای طبی پا و فیزیوتراپی توسط پزشک تجویز خواهد شد.
هالوکس والگوس
هالوکس والگوس یا انحراف شست پا به برآمدگی استخوانی در مفصل انگشت شست پا گفته می‌شود. در این بیماری، انگشت شست پا به سمت داخل یعنی به سمت انگشتان کوچکتر می‌چرخد. ناهنجاری‌های مادرزادی، آرتریت، ضربه روحی، وراثت و پوشیدن کفش‌هایی که پنجه بسیار تنگی دارند از دلایل ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند.
مهم نیست علت ابتلا به این بیماری چیست، پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند و تنگ می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کند؛ بنابراین، پوشیدن کفش‌های راحت‌تر، استفاده از کفی‌های طبی و داروهای ضد دردی که بدون نسخه می‌توان تهیه کرد، از روش‌های درمان این بیماری به شمار می‌روند. اگر این روش‌های درمانی نتوانستند کمکی به تسکین درد کنند، عمل جراحی ممکن است توسط پزشک توصیه شود تا انگشت شست به جای خود بازگردانده شود.
سیاتیک
درد ناشی از تحریک عصب سیاتیک، سیاتیک نامیده می‌شود. درد سیاتیک معمولا به دلیل فشرده شدن عصب در بخش پایینی ستون فقرات ایجاد می‌شود. در اغلب موارد، سیاتیک با کمردرد اشتباه گرفته می‌شود؛ ولی بهتر است بدانید، کمردرد تنها علامت سیاتیک نیست. درد ناگهانی در هر جایی از عصب سیاتیک مانند بخش پایینی کمر، لگن و پشت پاها، بی‌حسی پاها و احساس سوزن‌سوزن شدن در پا و انگشتان پا از علائم اصلی این بیماری محسوب می‌شوند.
تحقیقات نشان می‌دهد 40 درصد از افراد، درد سیاتیک را حداقل یک بار در زندگی خود تجربه می‌کنند. مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن که می‌توان آن‌ها را بدون نسخه خریداری کرد، ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، کمپرس‌های سرد و گرم، فیزیوتراپی، جراحی لامینکتومی کمری و جراحی دیسککتومی از روش‌های درمان سیاتیک محسوب می‌شوند.
پیچ‌خوردگی قوزک پا
هر فردی در هر سنی ممکن است دچار پیچ‌خوردگی قوزک پا شود. اگر رباط‌های قوی مچ پا بیش از اندازه کشیده و پاره شوند، گفته می‌شود فرد دچار پیچ‌خوردگی قوزک پا شده است. شدت این آسیب به تعداد رباط‌های پاره‌شده و میزان پارگی آن‌ها بستگی دارد. یخ، داروهای بدون نسخه و تمرینات توانبخشی ساده می‌توانند در درمان این آسیب تأثیرگذار باشند.
اگر این درمان‌ها نتوانستند درد و تورم را کاهش دهند، به مطب پزشک ارتوپد مراجعه کنید. گاهی جراحی تنها روش برای ترمیم و بازسازی رباط‌های پاره‌شده است. اگر این آسیب درمان نشود، قوزک پا ضعیف‌تر خواهد شد و احتمال آسیب مجدد، افزایش خواهد یافت. پیچ‌خوردگی مکرر قوزک پا ممکن است فرد را دچار درد مزمن، آرتریت و عدم تعادل کند.
شکستگی مفصل قوزک
در این آسیب، چند استخوان تشکیل‌دهنده مفصل قوزک شکسته می‌شوند. اگر تنها یک استخوان شکسته باشد، ممکن است مشکلی در راه رفتن شما ایجاد نکند. برای درمان چند شکستگی، جراحی ضروری است. این نوع شکستگی، ممکن است بسیار ناتوان‌کننده باشد. در برخی موارد، ممکن است چند ماه نتوانید وزن بدن خود را روی قوزک پا بیندازید و در راه رفتن، رانندگی، ورزش کردن و کار کردن با مشکلاتی مواجه می‌شوید.
هر فردی ممکن است دچار شکستگی مفصل قوزک شود؛ ولی، این آسیب معمولا در بزرگسالان بیشتر مشاهده می‌شود؛ بنابراین، می‌توان گفت یکی از شایع‌ترین بیماری های پا در بزرگسالان محسوب می‌شود.
واریس
رگ‌های واریسی، رگ‌هایی پیچ‌خورده و بزرگ‌شده هستند. هر رگی نزدیک سطح پوست ممکن است دچار واریس شود. معمولا رگ‌های پا به این بیماری دچار می‌شوند؛ زیرا، ایستادن و راه رفتن به رگ‌های بخش پایین بدن فشار وارد می‌کند. بیشتر افراد مبتلا به واریس با هیچ مشکلی مواجه نیستند؛ ولی، برخی از افراد ممکن است درد یا مشکلات جدی‌تری را تجربه کنند. با اقدامات خودمراقبتی می‌توان این بیماری را درمان کرد. گاهی بستن یا برداشتن رگ‌ها ضروری است.
زانودرد
زانودرد یکی از شایع‌ترین بیماری های پا میان بزرگسالان محسوب می‌شود. بیشتر افراد به دلیل فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، خم شدن، ایستادن یا بلند کردن اشیاء به این بیماری دچار می‌شوند. ورزشکارانی که می‌دوند، می‌پرند یا به‌سرعت می‌چرخند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به درد و مشکلات زانو قرار دارند.
اگر زانودرد ناشی از آسیب یا افزایش سن باشد، ممکن است آزاردهنده یا حتی ناتوان‌کننده باشد. با توجه به نوع و شدت بیماری، پزشک، درمان‌های بدون جراحی یا جراحی را توصیه خواهد کرد. اگر روش‌های بدون جراحی نتوانند کمکی به تسکین درد بکنند و تخریب مفصل زانو در تصاویر اشعه ایکس مشاهده شود، متخصص زانو ممکن است تعویض کامل مفصل زانو را به شما پیشنهاد کند.
دررفتگی مفصل مچ پا
اگر استخوان‌های مفصل پا به‌صورت غیرطبیعی از یکدیگر جدا شوند، فرد دچار دررفتگی مفصل مچ پا می‌شود. در حالت طبیعی، رباط‌هایی قوی همه این استخوان‌ها را در جای خودشان نگه می‌دارند. آسیبی شدید می‌تواند این رباط‌ها را از جای خود دربیاورد و پاره کند؛ در نتیجه، فضایی غیرطبیعی بین یک یا چند استخوان ساخته می‌شود. در بیشتر موارد، شکستگی در یک یا چند استخوان مچ پا نیز مشاهده می‌شود.
دررفتگی مفصل پا ممکن است در هر فردی با هر سنی مشاهده شود. درد شدید، تورم، کبودی، ناتوانی در انداختن وزن روی پا و دشواری در حرکت دادن مچ پا از علائم دررفتگی مفصل مچ پا محسوب می‌شوند. دررفتگی مفصل مچ پا را می‌توان با داروهای مسکن، جا انداختن استخوان‌ها توسط پزشک، بالا نگه داشتن مچ پا، کمپرس سرد، آتل، گچ و جراحی درمان کرد. در جراحی، فوق تخصص مچ پا ممکن است از صفحات و پیچ‌های مخصوص برای نگه داشتن استخوان‌ها در جای خودشان و رفع پارگی رباط‌ها استفاده کند.
کلاب فوت
کلاب فوت که با نام پا چنبری نیز شناخته می‌شود، به ناهنجاری‌های مادرزادی پا گفته می‌شود. در این بیماری، بافت‌هایی که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند، کوتاه‌تر از حالت عادی هستند؛ در نتیجه، پای کودک به سمت داخل می‌چرخد. کلاب فوت، یکی از شایع‌ترین بیماری های پا در نوزادان محسوب می‌شود.
کودکانی که دچار کلاب فوت هستند، نمی‌توانند به‌صورت عادی راه بروند؛ بنابراین، پزشکان توصیه می‌کنند بلافاصله پس از تولد، اقدام به درمان آن کنید. پزشکان معمولا بدون جراحی می‌توانند کلاب فوت را درمان کنند. البته گاهی اوقات، کودکان بعدها به جراحی نیاز پیدا می‌کنند.
دیسپلازی مفصل ران
در این بیماری، سوکت ران، بخش توپی استخوان ران بالایی را به‌صورت کامل نمی‌پوشاند؛ در نتیجه، مفصل ران به‌صورت جرئی یا کامل دچار دررفتگی می‌شود. بیشتر افراد مبتلا، با این بیماری متولد شده‌اند. اگر دیسپلازی مفصل ران در اوایل دوران نوزادی تشخیص داده شود، معمولا یک بریس نرم برای درمان آن کافی است. گاهی علائم درجات خفیف این بیماری تا سن نوجوانی یا جوانی مشاهده نمی‌شود.
دیسپلازی مفصل ران می‌تواند به غضروف پوشاننده مفصل و غصروف نرم پوشاننده سوکت ران آسیب برساند که این حالت، پارگی لابروم لگن نامیده می‌شود. در کودکان و جوانان، ممکن است جراحی برای اصلاح موقعیت استخوان‌ها ضروری باشد.
آرتروز زانو
در ساییدگی مفاصل که با نام آرتروز شناخته می‌شود، غضروف بین مفاصل از بین می‌رود. زمانی که این اتفاق می‌افتد، استخوان‌های مفاصل شروع به ساییدن یکدیگر می‌کنند و فرد دچار درد، تورم، سفتی، کاهش توانایی در حرکت و خارهای استخوانی می‌شود. فرد ممکن است در بلند شدن از صندلی‌ها، استفاده از پله‌ها یا راه رفتن با مشکلاتی مواجه شود. کاهش وزن، ورزش، داروهای مسکن، داروهای ضد التهاب، تزریق کورتیکواستروئید یا هیالورونیک اسید به زانو، بریس، فیزیوتراپی و جراحی از روش‌های درمان آرتروز محسوب می‌شوند.
سخن آخر
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که هر چه درمان بیماری های پا را به تعویق بیندازید یا به علائم پای خود بی‌توجهی کنید، وضعیت آن‌ها بدتر خواهد شد و باید هزینه بیشتری برای درمان صرف کنید. پزشکان کلینیک ارتوپدی نیاوران، همواره آماده هستند در تشخیص و درمان انواع بیماری های پا از جمله بیماری های پاشنه پا، انگشتان، زانو و… به شما کمک کنند تا دوباره همانند گذشته بدون هیچ درد و مشکلی راه بروید، بدوید و فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید.
