زمانی که عصب بین استخوان‌های انگشتان پاها ملتهب شود، گفته می‌شود فرد دچار بیماری نوروم مورتون شده است. این بیماری را می‌توان با داروها، تزریق و ارترهای سفارشی درمان کرد. اگر درد شدید باشد، پزشک ارتوپد ممکن است عمل جراحی را به بیمار توصیه کند. در ادامه، شما را با هر چه که باید درباره نوروم مورتون بدانید مانند علل، علائم، روش‌های تشخیص و روش‌های درمان آن آشنا خواهیم کرد.
نوروم مورتون (درد، گرفتگی و گزگز انگشتان پا) چیست؟
سندرم مورتون روی بخش‌های جلویی پا یا بخش سینه پا، بین استخوان‌های متاتارس و انگشتان پا تأثیر می‌گذارد. اگر دچار نوروم مورتون باشید، ممکن است عصب بین استخوان‌های انگشتان پاها متورم و ملتهب شود. همچنین ممکن است درد بسیاری را احساس کنید و راه رفتن برایتان دشوار شود.
نوروم مورتون اغلب بین انگشتان سوم و چهارم و گاهی بین انگشتان دوم و سوم مشاهده می‌شود. افراد میان‌سال به‌ویژه زنان میان‌سال بیشتر از دیگران دچار این بیماری می‌شوند. بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان نوروم مورتون اقدام کنید؛ زیرا، اگر نوروم درمان نشود، بزرگتر خواهد شد و آسیب عصبی ممکن است دائمی شود.
علل نوروم مورتون
اگر عصب بین استخوان‌های انگشتان پا بیش از حد فشرده شود یا فشار زیادی به آن وارد شود، ممکن است دچار این بیماری شوید. مشکلات مادرزادی پا، وارد کردن فشار به سینه پا هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی تکراری مانند دویدن یا ورزش‌های راکتی و پوشیدن کفش‌های نامناسب مانند کفش‌های بسیار تنگ یا دارای پاشنه‌های بلند از دلایل شایع ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند. راه رفتن غیر طبیعی نیز ممکن است فشار زیادی به عصب پا وارد کند. در برخی از مواقع، نوروم مورتون ممکن است ناشی از آسیب به پا نیز باشد.
علائم بیماری نوروم مورتون
اگر به نورومای مورتون مبتلا شده باشید، ممکن است علائم محسوسی را مشاهده نکنید؛ زیرا، توموری در این بیماری تشکیل نمی‌شود و شما توده‌ای را نخواهید دید. اولین علامت این بیماری، دردی است که به‌آرامی شروع می‌شود. در ابتدا، علائم اغلب با درآوردن کفش‌ها و ماساژ دادن پاها بهبود می‌یابد. سپس با گذشت زمان بدتر می‌شوند. علائم نوروم مورتون عبارت‌اند از:
- درد شدید یا سوزش بین انگشتان پا هنگام ایستادن یا راه رفتن.
- تورم بین انگشتان پا.
- گزگز (احساس سوزن سوزن شدن) و بی‌حسی در پا.
- ممکن است احساس کنید سنگی زیر سینه پایتان وجود دارد.
- بدتر شدن درد هنگام پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند یا بلند شدن روی بخش سینه پا.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به نوروم مورتون هستند؟
اگر دارای شرایط زیر هستید، در معرض ابتلا به پای مورتون قرار دارید:
- شکل پا: اگر دچار صافی کف پا یا قوس زیاد کف پا هستید یا انگشتان پاهایتان وضعیتی غیر عادی دارند، ممکن است دچار بی‌ثباتی در اطراف مفاصل انگشتان پاها شوید. این بی‌ثباتی می‌تواند شما را در معرض ابتلا به نوروم مورتون قرار دهد.
- برخی از بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند بونیون (هالوکس والگوس) و انگشت چکشی می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
- ورزش: اگر ورزش‌هایی مانند دویدن، تنیس یا سایر ورزش‌های راکتی انجام می‌دهید، در معرض ابتلا به این بیماری هستید؛ زیرا، برای انجام چنین ورزش‌هایی باید فشار زیادی به سینه پاهای خود هنگام دویدن وارد کنید. همچنین اگر ورزشی انجام می‌دهید که احتمال آسیب به پا در آن بالا است، ممکن است به نوروم مورتون مبتلا شوید.
- کفش نامناسب: اگر کفش پاشنه بلند (با پاشنه‌ای بلندتر از 5 سانتی‌متر)، تنگ یا نوک تیز می‌پوشید، ممکن است به این بیماری مبتلا شوید؛ زیرا، چنین کفش‌هایی می‌توانند به بخش سینه پا فشار زیادی وارد کنند و حرکت انگشتان پا را محدود سازند.
نحوه تشخیص نوروم مورتون
دکتر ارتوپد می‌تواند این بیماری را با توجه به علائم شما و معاینه فیزیکی تشخیص دهد. او پاهای شما را بررسی خواهد کرد و دنبال توده‌ای بین انگشتان شما خواهد گشت. او همچنین به فضای بین استخوان‌های انگشتان پا فشار وارد خواهد کرد تا محل درد را پیدا کند. پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را برای تشخیص سندرم نوروم مورتون تجویز کند:
- تصویربرداری اشعه ایکس: تصاویر اشعه ایکس نمی‌توانند نوروم را به پزشک نشان دهند؛ ولی، پزشک با کمک این تصاویر می‌تواند مطمئن شود که علائم شما ناشی از شکستگی تنشی استخوان یا آرتریت نیستند.
- سونوگرافی: این فناوری از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر لحظه‌ای از شکستگی‌های داخلی و ناهنجاری‌های بافت نرم مانند نوروم‌ها استفاده می‌کند.
- ام‌آرای: در این آزمایش، از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای مشاهده بافت‌های نرم استفاده می‌شود.
- الکترومیوگرافی: این آزمایش می‌تواند فعالیت الکتریکی عصب‌ها و عضلات شما را اندازه‌گیری کند. پزشک با کمک این آزمایش می‌تواند مطمئن شود که علائم شما ناشی از بیماری‌های عصبی نیستند.
روش های درمان نوروم مورتون
روش‌های بسیاری برای درمان نوروم مورتون وجود دارد. پزشک با توجه به شدت علائم شما ممکن است درمان‌های خانگی، داروها یا سایر روش‌های درمانی را تجویز کند. روش‌های خانگی برای بهبود علائم نوروم مورتون عبارت‌اند از:
- کفش‌های مناسب بپوشید: کفش شما باید پنجه پهنی داشته باشد. بهتر است از کفی‌های ضربه‌گیر نیز استفاده کنید. از پوشیدن کفش‌های تنگ، نوک تیز یا دارای پاشنه‌ای بلندتر از 5 سانتی‌متر خودداری کنید و بندهای کفش خود را بسیار محکم نبندید.
- از پد کفش استفاده کنید: شما می‌توانید پد کفش را بدون نسخه پزشک خریداری کنید و برای کاهش فشار درون کفش‌های خود قرار دهید. گاهی پزشک ممکن است از شما بخواهد پدی سفارشی تهیه کنید تا کاملا مناسب پاهای شما باشند.
- از بسته یخ استفاده کنید: بسته یخ را روی انگشتان پاهای خود بگذارید تا درد و تورم آن‌ها کاهش یابند.
- استراحت کنید: پاهای خود را ماساژ دهید و از انجام ورزش‌ها یا کارهایی که می‌توانند فشار زیادی به پاهایتان وارد کنند، خودداری کنید.
روش‌های دیگر برای درمان این سندروم عبارت‌اند از:
- فیزیوتراپی
- تمرینات کششی برای شل کردن تاندون‌ها و رباط‌ها
- تمریناتی برای تقویت مچ پا و انگشتان پا
- تزریق کورتیکوستروئید یا داروهای ضد التهابی به محل درد
- تزریق داروی بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن عصب آسیب‌دیده
- تزریق محلولی الکی برای کاهش کوتاه‌مدت درد عصب
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا آسپرین خوراکی
- تزریق داروهای ضد التهابی
- شاک ویو تراپی: در این روش غیر تهاجمی، از امواج فشار آکوستیک با شدت بالا برای هدف قرار دادن نوروم مورتون استفاده می‌شود. شاک ویو تراپی می‌تواند به افزایش سرعت بهبودی، تحریک متابولیسم و افزایش گردش خون به ناحیه آسیب‌دیده کمک کند. یکی از مزایای مهم این روش این است که دستگاه‌های آن سیار هستند؛ بنابراین، پزشک می‌تواند بیماران را در هر جایی مانند خانه درمان کند.
- نوروابلاسیون کرایوژنیک: پزشک ممکن است این روش را پیش از عمل جراحی یا به عنوان روشی مستقل به بیمار توصیه کند. در این روش، از سرمای شدید (70 درجه سلسیوس زیر صفر) برای از بین بردن برخی از سلول‌های عصبی و غلاف میلین پوشاننده عصب استفاده می‌شود تا علائم کاهش یابند.
- حذف با بسامد رادیویی: این روش کم‌تهاجمی از جریان الکتریکی برای گرم کردن بافت عصبی استفاده می‌کند تا درد کاهش یابد. تأثیرات این روش ممکن است 6 تا 12 ماهه باشند.
اگر داروها یا روش‌های دیگر کمکی به درمان نوروم مورتون نکنند، پزشک ممکن است عمل جراحی پا را به شما توصیه کند. یکی از متداول‌ترین جراحی‌ها برای این بیماری، نورکتومی محسوب می‌شود. در این عمل جراحی، جراح بخشی از بافت عصبی را برمی‌دارد. نورکتومی می‌تواند درمانی موفقیت‌آمیز برای بسیاری از بیماران باشد؛ ولی، برخی از بیماران ممکن است دچار بی‌حسی دائمی در انگشت آسیب‌دیده شوند. پزشک ممکن است عمل آرتروپلاستی (برداشتن بخشی از مفصل انگشتان پا) را نیز توصیه کند.
جلوگیری از نورومای مورتون
برای جلوگیری از این بیماری، موارد زیر را رعایت کنید:
- از پوشیدن کفش تنگ یا کفش پاشنه بلند به‌مدت طولانی خودداری کنید.
- کفش‌هایی با پنجه پهن بپوشید تا انگشتان پاهایتان فشرده نشوند.
- زمانی که فعالیت‌های ورزشی انجام می‌دهید، از کفش‌های ورزشی همراه با پد استفاده کنید تا فشار کمتری به بخش سینه پاها وارد شود.
- سعی کنید وزنی سالم داشته باشید؛ زیرا، هر چه وزن بیشتری داشته باشید، فشار بیشتر به پاهایتان وارد خواهد شد.
- اگر ورزشکار هستید، با مربی خود صحبت کنید تا تمریناتی برای کاهش فشار روی پا به شما توصیه کند.
- اگر باید در آشپزخانه یا محل کار برای مدتی طولانی بایستید، تشک ضد خستگی خریداری کنید. این تشک می‌تواند به تسکین علائم پاهایتان کمک کند.
- به مطب فیزیوتراپیست نیز مراجعه کنید تا کشش‌ها و تمریناتی را برای تقویت پاها و مچ پاها یاد بگیرید.
سخن آخر
نوروم مورتون و علائم آن مانند درد در انگشتان پاها قابل درمان است. اگر احساس می‌کنید سنگریزه‌هایی زیر پاهایتان وجود دارند یا علائمی مانند گزگز را تجربه می‌کنید، به مطب پزشک ارتوپدی معتبر مانند پزشکان نیاوران کلینیک مراجعه کنید. پزشکان نیاوران کلینیک می‌توانند مناسب‌ترین روش‌ها را با توجه به شدت علائم شما توصیه کنند، انواع عمل جراحی مانند آرتروسکوپی را با موفقیت انجام دهند و یک زندگی بدون درد را به شما هدیه دهند.
اگر درد خفیف باشد، پزشک ممکن است از شما بخواهد استراحت کنید، از پد کفش استفاده کنید یا داروهایی مانند ایبوپروفن را مصرف کنید. اگر درد شدید باشد و این روش‌ها کمکی به تسکین علائم نکنند، عمل جراحی ممکن است بهترین روش برای درمان نوروم مورتون باشد.
