نکروز چیست و چگونه درمان می شود؟

نکروز به مرگ بافت بدن گفته می‌شود که ممکن است در بخش‌های مختلف بدن مانند استخوان‌ها، پوست و اندام‌ها رخ دهد. در ادامه، به سؤال نکروز چیست پاسخ خواهیم داد و به علل، انواع، علائم، روش‌های تشخیص و روش‌های درمان آن به‌صورت مفصل خواهیم پرداخت.

نکروز چیست؟

مرگ سلول‌های بافت‌های بدن را می‌توان ساده‌ترین پاسخ برای سؤال نکروز چیست ؟ محسوب کرد. بافت نکروز ممکن است به دلایلی مانند آسیب، عفونت یا بیماری ایجاد شود. جریان خون ضعیف به بافت‌ها و شرایط محیطی نامناسب (محیط‌هایی که انسان نمی‌تواند در آن زنده بماند) نیز از دلایل دیگر نکروز یا بافت‌مردگی هستند. برداشتن این بافت مرده امکان‌پذیر است؛ ولی، زنده کردن آن ممکن نیست.

انواع نکروز

ممکن است بسته به عوامل مختلف، بیمار به یکی از انواع نکروز مبتلا شود. در ادامه شما را با انواع نکروز آشنا می‌کنیمو توضیحاتی در مورد هرکدام ارائه خواهیم کرد.

نکروز آواسکولار (استئونکروز)

نکروز آواسکولار با نام‌های دیگری مانند نکروز آسپتیک و نکروز استخوان شناخته می‌شود. زمانی که جریان خون به بافت استخوان مسدود شود، افراد دچار این نوع می‌شوند. انسداد جریان خون به استخوان‌ها باعث شکستن و مرگ آن‌ها می‌شود. نکروز لگن (سیاه شدن سر استخوان ران) را می‌توان متداول‌ترین نوع استئونکروز محسوب کرد. این بیماری می تواند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهد.

 

---

مطالعه بیشتر: علائم آرتروز لگن

---

 

استئونکروز فک

این نوع را می‌توان نوعی از نکروز آواسکولار محسوب کرد. زمانی که سلول‌های استخوان فک می‌میرند، افراد دچار یک اختلال دهانی به نام استئونکروز فک می‌شوند. درد شدید دهان و فک و ترشح چرک از علائم اصلی این اختلال محسوب می‌شوند.

نکروز پانکراس

افراد ممکن است به علت پانکراتیت حاد به این نوع مبتلا شوند. زمانی که جریان خون به پانکراس متوقف شود، بافت پانکراس می‌میرد. زمانی که اتفاق ذکرشده رخ دهد، ممکن است دچار عفونت پانکراس شوید. این نوع باید جدی گرفته شود؛ زیرا، عفونت پانکراس ممکن است به خون شما سرایت کند و باعث نارسایی اندام شود.

نکروز چربی سینه

این نوع بافت‌مردگی وضعیتی غیر سرطانی است. زمانی که بافت چربی سینه آسیب ببیند، افراد ممکن است به این نوع دچار شوند. بدن معمولا بافت آسیب‌دیده سینه را با بافت اسکار جایگزین می‌کند؛ ولی، اگر بافت چربی آسیب ببیند، برخی از سلول‌های چربی می‌میرند و کیستی روغنی را تشکیل می‌دهند.

نکروز لوله‌ای حاد

این نوع را می‌توان نوعی اختلال کلیه محسوب کرد. اگر سلول‌های لوله‌های کلیه آسیب ببینند، ممکن است دچار نارسایی حاد کلیه شوید. لوله‌ها به مجاری کوچکی در کلیه گفته می‌شود که به تصفیه خون هنگام عبور از کلیه کمک می‌کنند.

نکروز پرتویی

یکی از نادرترین عوارض جانبی تابش پرتوهایی با دوز بالا به مغز یا گردن، نکروز پرتویی است. این نوع ممکن است منجر به مرگ دائمی بافت مغز شود؛ بنابراین، نکروز پرتویی می‌تواند پاسخ مناسبی برای سؤال خطرناک‌ترین نوع نکروز چیست ؟ باشد.

نکروز پاپیلاری کلیه

این نوع نیز یک اختلال کلیه محسوب می‌شود. اگر پاپیلاهای کلیه بمیرند، فرد دچار نکروز پاپیلاری کلیه می‌شود. به لوله‌هایی که وارد کلیه می‌شوند و ادرار را به مثانه منتقل می‌کنند، پاپیلارهای کلیوی گفته می‌شود.

نکروز پوست (قانقاریا)

اگر جریان خون به بافت‌های بدن یا اندام‌های داخلی مسدود شود، فرد دچار این نوع می‌شود. عفونت باکتریایی یکی از دلایل ابتلا به نکروز پوست محسوب می‌شود.

نکروز نیش عنکبوت

اگر عنکبوت منزوی شما را نیش بزند، به این نوع مبتلا خواهید شد. سم این عنکبوت ممکن است منجر به ایجاد زخم پوسیدگی شود. البته بهتر است بدانید که بافت‌مردگی ناشی از نیش این عنکبوت نادر است.

نکروز پالپ

اگر دندان آسیب ببیند یا فاسد شود، ممکن است گوشت نرم (پالپ) آن عفونت کند و بمیرد.

علل به وجود آمدن نکروز

اکنون که با انواع این بیماری آشنا شدید، بهتر است به سؤال علل به وجود آمدن نکروز چیست ؟ پاسخ دهیم. اگر خون کافی به بافت‌ها نرسد، بافت‌های نکروز ایجاد می‌شوند. آسیب‌ها، عفونت‌ها، بیماری‌های مزمن و سموم می‌توانند جریان خون را به نواحی مختلف بدن مسدود کنند و باعث ایجاد بافت نکروز در آن ناحیه شوند. دلایل به وجود آمدن این بافت عبارت‌اند از:

آسیب

آسیب‌های تروماتیک مانند تصادفات رانندگی، آسیب‌های ورزشی، سقوط از نردبان، بلایای طبیعی و آسیب‌های فیزیکی دیگر می‌توانند به رگ‌های خونی صدمه بزنند و جریان خون را به استخوان‌ها و نواحی دیگر قطع کنند؛ بنابراین، آسیب‌های تروماتیک می‌توانند بافت نکروز را ایجاد کنند. اگر می‌خواهید بدانید که متداول‌ترین دلیل ایجاد نکروز چیست ؟ باید بگوییم سرمازدگی که باعث آسیب شدید به بافت‌ها می‌شود، متداول‌ترین عامل بروز نکروز است. اگر سرمازدگی به‌سرعت درمان نشود، ناحیه سرمازده سیاه می‌شود و می‌میرد.

سوختگی الکتریکی، شکستگی مفصل و استخوان، دررفتگی مفصل، آسیب تروماتیک مغز، سوختگی شیمیایی، آسیب ناشی از تشعشع از دیگر آسیب‌هایی هستند که منجر به ایجاد نکروز می‌شوند.

 

---

مطالعه بیشتر: علت درد مفاصل و استخوانها

---

 

آنفارکتوس

آنفارکتوس به مرگ بافت در صورت نرسیدن خون کافی گفته می‌شود. بافت‌مردگی ناشی از آنفارکتوس اغلب به علت لخته خونی مانند ترومبوز ورید عمقی ایجاد می‌شود. ترومبوز ورید عمقی در رگ خونی تشکیل می‌شود و جریان خون به نواحی اطراف را مسدود می‌کند. اگر انسداد جریان خون به‌سرعت برطرف نشود، سلول‌ها به علت کمبود اکسیژن خواهند مرد. ترومبوز ورید عمقی معمولا در رگ‌های پاها تشکیل می‌شود. البته این لخته خونی ممکن است در هر جایی از بدن نیز ایجاد شود.

عفونت

عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی می‌توانند محرک این بیماری باشند. برخی از انواع عفونت‌ها مانند عفونت ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه A بیشتر از سایرین می‌توانند افراد را دچار این بیماری کنند. در بیشتر مواقع، بافت نکروز ناشی از عفونت در اندام‌ها به‌ویژه دست‌ها، پاها و اندام‌های تناسلی مشاهده می‌شود. ویروس نقص ایمنی انسانی، ویروس هرپس سیمپلکس، ویروس نیل غربی و ویروس واکسینیا (مربوط به آبله) از ویروس‌های ایجادکننده بافت نکروز به شمار می‌روند.

بیماری

برخی از بیماری‌های خودایمنی می‌توانند شما را دچار این بیماری کنند. در پاسخ به این سوال که متداول‌ترین بیماری ایجادکننده بافت نکروز چیست ؟ بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک را معرفی خواهیم کرد؛ زیرا، پزشکان کورتیکواستروئیدها را برای درمان این بیماری تجویز می‌کنند و اگر این نوع داروها بیش از حد مصرف شوند، می‌توانند استخوان‌ها را تضعیف کنند.

بیماری‌های دیگری مانند اعتیاد به الکل، کم‌خونی سلول داسی‌شکل، بیماری ناشی از کاهش ناگهانی فشار، نارسایی مزمن کلیه, بیماری کوشینگ (تولید بیش از حد هورمون کورتیزول در بدن) و بیماری گوچر (جمع شدن سلول‌های چربی در اندام‌هایی مانند کبد، طحال و مغز استخوان) نیز می‌توانند به رگ‌های خونی صدمه بزنند و جریان خون به استخوان‌ها و بافت‌ها را مسدود کنند؛ در نتیجه، می‌توانند فرد را دچار این بیماری کنند.

سموم

سموم و برخی از داروهای تفریحی می‌توانند محرک این بیماری باشند. اگر در معرض آرسنیک قرار بگیرید، ممکن است دچار نکروز کلیه شوید. این فلز خطرناک در سم موش و آب‌های زیرزمینی آلوده یافت می‌شود. کوکائین ترکیب‌شده با ماده شیمیایی سفیدی به نام لوامیزول نیز می‌تواند محرک نکروز کلیه باشد. سم نیش عنکبوت‌ها (برای مثال، عنکبوت منزوی)، مارها، عقرب‌ها و چتر دریایی نیز می‌توانند شما را دچار این بیماری کنند.

علائم بیماری نکروز

علائم نکروز به محل ایجاد بافت نکروز در بدن بستگی دارد. برای مثال، کمر درد ، پهلودرد، ادرار خونی و تیره، تکرر ادرار، ادرار دردناک و ادرار کردن به مقدار زیاد اغلب در شب از علائم نکروز کلیه محسوب می‌شوند. اگر بافت‌مردگی ناشی از زخم باشد، ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:

• تب (بیش از 100.4 درجه فارنهایت) یا لرز؛
• تپش قلب (بیش از 100 ضربان در هر دقیقه)؛
• بی‌حسی؛
• قرمزی زخم که به‌سرعت در حال گسترش است.
• درد و گرما در نزدیکی زخم؛
• تاول‌های پوستی؛
• صدا دادن مفاصل یا کریپتاسیون؛
• مایع مایل به خاکستری و بدبو که از زخم ترشح می‌شود.
• مشکل در شفاف اندیشیدن؛
• تعرق بیش از حد؛

نحوه تشخیص نکروز

روش‌های تشخیص نکروز چیست ؟ اگر این سؤال شماست، بهتر است بدانید که پزشکان می‌توانند از روش‌های بسیاری برای تشخیص این بیماری کمک بگیرند. معاینه فیزیکی، آزمایش خون، آزمایش ادرار، سی‌تی اسکن، تصویربرداری اشعه ایکس، تصویربرداری ام‌آرای، اسکن استخوان و آزمایش شمارش گلبول سفید خون از روش‌های تشخیص نکروز یا عفونت‌هایی که ممکن است منجر به این بیماری شود، محسوب می‌شوند.

روش های درمان نکروز

درمان بافت نکروز با تشخیص علت مرگ سلول شروع می‌شود. بازگرداندن جریان خون به نواحی آسیب‌دیده برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشک ممکن است عمل جراحی را برای برطرف کردن انسداد جریان خون یا برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده به شما توصیه کند. با توجه به شدت این بیماری، ممکن است بخش‌هایی از پوست یا برخی از اندام‌ها در عمل جراحی برداشته شوند. علاوه بر عمل جراحی، پزشک ممکن است از موارد زیر نیز برای درمان این بیماری کمک بگیرد:

• آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد التهابی برای پیشگیری یا درمان عفونت، سوختگی یا شرایط دیگری که باعث آسیب اولیه به بافت شده‌اند.
•  عوامل آنزیمی مانند پروتئولیتیک، فیبرینولیتیک و کلاژناز برای حذف بافت‌های مرده. (البته محققان این روش را برای زخم‌های به‌شدت عفونی توصیه نمی‌کنند.)
• درمان‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی برای درمان زخم‌های ناشی از عوامل شیمیایی و سمی؛
• اوزون درمانی؛
• فیزیوتراپی؛
• آرتروپلاستی (تعویض مفصل)؛
• استئوتومی؛
• پیوند استخوان؛

سخن آخر

ما در این مقاله، پاسخی کامل به سؤال نکروز چیست ؟ دادیم. در آخر باید به این نکته اشاره کنیم که اگر هر یک از علائم نکروز را مشاهده کردید یا زخم یا آسیب بدتر می‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنید. برخی از انواع بافت‌مردگی باید فورا درمان شوند. پزشکان معتبری مانند پزشکان نیاوران کلینیک می‌توانند نوع نکروز شما را به‌درستی تشخیص دهند و درمانی مناسب توصیه کنند. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از بدتر شدن این بیماری از اهمیت بالایی برخودار است.

اگر این مقاله نتوانسته است تمام سؤالات شما را پاسخ دهد یا سؤالاتی درباره هزینه درمان آن دارید، با شماره‌های سایت نیاوران کلینیک تماس بگیرید.