مسلماً کمردرد یکی از شایع‌ترین و آزاردهنده‌ترین مشکلاتی است که خیلی از ما در طول زندگی تجربه می‌کنیم. کمردرد باعث مشکلاتی در زندگی ما می‌شود از کار و شغلمان گرفته تا زمان خواب و استراحت. در بسیاری از مواقع افرادی که این درد را تجربه می‌کنند نمی‌توانند علت دقیقی برای آن پیدا کنند و این فکر به ذهنشان می‌رسد که ممکن است اسپاسم عضلانی یا یک حرکت بدنی نامناسب داشته‌اند. بااین‌حال باید بدانید بسیاری از کمردردها ناشی از استرس و اضطراب هستند که به آن‌ها کمردرد عصبی می‌گوییم. در ادامه مقاله به بررسی جزییات این موضوع پرداخته‌ایم.
کمردرد عصبی چیست؟
شاید باورش سخت باشد اما ناراحتی‌های روحی یا عاطفی می‌توانند باعث ایجاد کمردرد شوند. فهرست بلندبالایی از علائم فیزیکی و پزشکی وجود دارند که عامل ایجاد آن‌ها استرس و اضطراب هستند. مثلاً
- خستگی
- سردرد
- درد قفسه سینه
- مشکلات گوارشی
- بی‌خوابی
بی‌میلی جنسی و غیره همگی می‌توانند در اثر فشارهای عصبی ایجاد شوند. معمولاً استرس، واکنش بدن به یک شرایط غالباً ناخوشایند است. ممکن است متوجه نباشید اما وقتی احساس اضطراب دارید واکنش‌های شیمیایی و فیزیکی در بدن شما رخ می‌دهد تا از شما محافظت کند. هورمون‌های کورتیزول و آدرنالین آزاد می‌شوند و ماهیچه‌ها را به صورت غیرارادی سفت می‌کنند. این مسئله اغلب اوقات در گردن، شانه‌ها و پایین ستون فقرات رخ می‌دهد. تنش و فشار طولانی‌مدت ماهیچه‌های این بخش می‌تواند باعث ایجاد کمردرد شود. تأثیر اعصاب بر دیسک کمر نیز مسئله ثابت شده‌ای است.
انواع کمر درد عصبی
کمردردهای عصبی به شکل‌های مختلف و در بخش‌های مختلف نزدیک به کمر خود را نشان می‌دهند. گاهی این دردها به سمت قسمت پایین کمر، باسن و دنبالچه حرکت می‌کند و گاهی قسمت‌های بالاتر نظیر زیر کتف‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
همچنین گاهی حیطه درد محدود به یک قسمت خاص از ناحیه کمر و گاهی گسترده است. همچنین ممکن است درد ابتدا از یک ناحیه شروع شود و سپس گسترش یابد یا به قسمت دیگری منتقل شود. مثلاً ابتدا از کمر شروع شود و پس از مدتی به سمت پایین کمر حرکت کند یا آن ناحیه را هم دربربگیرد. این موضوع بستگی به میزان درگیری عضلانی و گسترش آن با گذشت زمان دارد.
علائم کمردرد عصبی
اگر
- مکررا دچار کمردرد، سفتی یا اسپاسم عضلات کمر می‌شوید.
- احساس می‌کنید کمر شما دردناک و تحت فشار است
- آنقدر درد دارید که باعث شده در هنگام حرکت دچار مشکلات خفیف تا شدیدی شوید
- خواب شما به خاطر کمردردهای مزمن بی‌دلیل به هم ریخته است
- دردهای شدید همراه با تیر کشیدن در پشت خود دارید اما دلیلی برای آن‌ها پیدا نمی‌کنید.
- ممکن است احساس سوزش در ناحیه کمر داشته باشید
- بین شانه‌های خود احساس درد و کشش دارید
- حتی حرکات ملایم مثل خم شدن یا چرخیدن باعث درد شدیدی می‌شود
احتمالاً در حال تجربه کمردرد عصبی هستید.
ممکن است علائم درد به ندرت یا به دفعات رخ دهد یا اینکه درد همواره بدون هیچ کاهشی احساس شود. همچنین ممکن است درد عصبی کمر خود را همراه علائم اضطرابی دیگر نشان دهد. گاهی این دردها به دنبال یک دوره تنش عصبی، اضطراب طولانی‌مدت یا استرس‌هایی که به صورت شدید و غیرقابل کنترل درآمده‌اند خودشان را نشان می‌دهند.
کمردردهای عصبی می‌توانند خفیف، متوسط یا شدید باشند و به صورت تیر کشیدن باشند یا ابتدا خفیف و پس از مدتی شدید شوند. حتی ممکن است علائم آن به مرور زمان تغییر کند و ترکیبی از همه موارد فوق دیده شود.
دلایل کمردرد عصبی
کمردرد عصبی در زنان و مردان مشابه است. اضطراب در پاسخ به یک عامل استرس‌زا ایجاد می‌شود و بدن را برای دفاع، مقابله یا فرار آماده می‌نماید. اما استرس باعث آبشاری از تغییرات شیمیایی هم در بدن می‌شود که نتیجه آن تنش عضلانی و اسپاسم و درنتیجه احساس درد در قسمت‌های مختلف بدن است.
هرچه استرس بیشتر باشد احتمالاً گرفتگی عضلات هم شدیدتر خواهد بود. اگر بدن در حالت استرس زیاد باقی بماند ماهیچه‌ها آنقدر سفت می‌شوند که درد ایجاد می‌گردد. حتی بعد از مدتی احتمال قفل شدن و کاهش بازه حرکتی فرد وجود دارد. به‌این‌ترتیب زندگی روزمره افراد از حالت طبیعی خارج شده و آن‌ها با درد مزمن و کاهش توانایی انجام کارهای روزمره مواجه می‌شوند.
کمر انسان یک دسته پیچیده از عضلات است که ستون فقرات را حفظ کرده و به ما در انعطاف‌پذیری بیشتر کمک می‌کنند. وقتی تحت استرس هستیم ممکن است رفتارهای نامناسبی داشته باشیم یا در هنگام نشستن، خوابیدن و حرکت کردن وضعیت بدنی خوبی به خود نگیریم. ممکن است علاقه ما به ورزش و تحرک کاهش یافته و فشار و سفتی در کمر افزایش یابد.
استرس و کمردرد یک دور باطل ایجاد می‌کند. استرس ما را مستعد نگرانی و درد بیشتر می‌کند و درد بیشتر استرس بیشتر می‌دهد. به‌این‌ترتیب وارد یک بازی بی‌پایان شده‌ایم. علاوه بر این کسانی که دچار اضطراب هستند سیستم عصبی حساس‌تری دارند و درد بیشتری حس می‌کنند.
این روزها متخصصان، ارتباط مستقیم و پررنگی بین استرس و دردهای مزمن کمر پیدا کرده‌اند. دکتر سارنو، پروفسور حوزه پزشکی توان‌بخشی دانشگاه علوم پزشکی نیویورک یکی از این افراد است که نظریات او نشان می‌دهد، اگر در زمان بروز استرس با آن مقابله نکنیم، احتمالاً هوشیاری ما را کاهش می‌دهد. به‌این‌ترتیب در ناخودآگاه ما اتفاقاتی رخ می‌دهد که سیلی از شیمیایی را برای بدن ما به همراه خواهد داشت.
درمان کمردرد عصبی
بهترین دارو برای کمردرد عصبی پیدا کردن عامل ایجاد اضطراب و فشار روانی و از بین بردن یا کاهش این عامل است. در بسیاری از موارد با از بین رفتن عامل استرس‌زا، علائم کمردرد هم کاهش پیدا می‌کند. اما به خاطر داشته باشید که بدن برای ریکاوری خود پس از پاسخ به یک شرایط پرفشار به حداقل 20 دقیقه زمان نیاز دارد. بنابراین اگر فوراً احساس بهبود نکردید نگران نباشید.
اگر نمی‌توانید عامل استرس‌زا را کامل از بین ببرید بهتر است درگیری خود با آن را کاهش دهید و بیشتر روی آرامشتان تمرکز کنید. برای این کار می‌توانید از ورزش روزانه و مرتب، رژیم غذایی سالم، استراحت بیشتر، اجتناب از محرک‌های تنش‌زا، گوش کردن به موسیقی یا هر مورد دیگری که به بیشتر شدن آرامشتان کمک می‌کند استفاده کنید. بااین‌حال در نظر داشته باشید که ممکن است کاهش استرس به زمان زیادی نیاز داشته باشد و لازم است در این فرآیند صبور باشید.
اگر با از بین رفتن عامل استرس‌زا هنوز کمردرد دارید می‌تواند به این دلیل باشد که هنوز کاملاً فشار عصبی از بین نرفته یا بدن شما نیاز به زمان بیشتری برای ریکاوری کامل دارد.
گاهی حتی نگرانی درباره کمردردی که ایجاد شده، خود باعث ایجاد اضطراب می‌شود. بهتر است شرایط خود را با آرامش و بدون مقاومت و نگرانی بپذیرید و اجازه دهید درد پس از مدتی از بدن شما خارج شود. بهترین درمان کمردرد عصبی پذیرش و صبر هستند.
در کنار این سعی کنید به عامل استرس‌زا رسیدگی کنید و آن را برای همیشه حل کنید. اما اگر دچار اختلالات اضطرابی هستید و قادر به کنترل استرس خود نیستید نیاز است با یک روان‌درمانگر مشاوره کنید.
درمان خانگی کمردرد عصبی
درمان‌های خانگی معمولاً تأثیرات کوتاه‌مدتی دارند اما اگر با از بین رفتن عامل استرس‌زا همراه شوند می‌توانند کمردرد را کاملاً بهبود دهند. به خاطر داشته باشید هر فردی تجربه خاص خود را از دردهای عصبی ناحیه کمر دارد که از نظر فیزیکی، شیمیایی، روانی و عاطفی منحصر به اوست. بنابراین بهترین درمان کمردرد عصبی برای هر شخص می‌تواند متفاوت از دیگری باشد. ممکن است یک روش برای کسی موثر باشد اما در دیگران هیچ تاثیری نکند.
- هر چیزی که استرس فرد را کاهش می‌دهد و باعث آرامش او می‌شود مثل یک خواب عمیق می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- ورزش روزانه سبک تا متوسط به شل شدن ماهیچه‌ها کمک خواهد کرد.
- پد حرارتی یا تشک برقی باعث شل شدن عضلات می‌شود.
- حمام آب گرم
- ماساژ با روغن مناسب
- استفاده از ماساژورهای دارای ویبراتور
- اجتناب از محرک‌های عصبی
- کاهش مشغله‌های روزمره
- داشتن بازی یا سرگرمی منظم
- استخر، سونا و جکوزی
- خندیدن و جمع‌های شاد دوستانه
- اگر با رایانه کار می‌کنید حتماً پس از مدت کوتاهی کار از جای خود بلند شوید حرکت کنید و به عضلات خود کشش دهید
- هر فعالیتی که به شما آرامش می‌دهد می‌تواند کمردردتان را بهبود دهد.
پیشگیری از کمر درد عصبی
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و قطعا هزینه کمتری هم دارد. برای پیشگیری از کمردرد عصبی می‌توانید از راهکارهای ساده زیر استفاده کنید:
کاهش استرس
استرس بر سلامتی کمر، ستون فقرات و عضلات اطراف آن به شدت اثرگذار است. استرس می‌تواند باعث انقباض طولانی‌مدت عضلات و ایجاد تنش در این ناحیه شود. هر فعالیتی که به شما در کاهش استرس کمک کند باعث کمتر شدن کمردرد خواهد شد. یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق، تصویرسازی هدایت شده و مواردی از این دست می‌توانند کمک‌کننده باشند. انجام این کارها تمرکز ذهنی شما را از عامل استرس‌زا دور می‌کند و گاهی دارو برای کمردرد عصبی همین است.
تحرک فیزیکی و ورزشی
ورزش پایه و اساس بهبود روحیه، کاهش استرس و درمان کمردرد عصبی است. یکی از اولین راهکارهایی که هر پزشکی برای مشکلات این چنینی پیشنهاد می‌کند ورزش است. بااین‌حال تمرینات ورزشی باید با توجه به علائم بدنی فرد و شرایط سلامتی او باشد. اگر ورزش در خانه به یک روتین روزانه تبدیل شود موفقیتی بزرگ محسوب می‌گردد. تمرینات کششی، ورزش‌های هوازی و تقویت و بازآوری بدن می‌تواند در کاهش سطح استرس موثر باشد.
بی‌تحرکی موجب درگیری بیشتر ماهیچه‌ها و درد بیشتر ناحیه کمر می‌شود. همچنین ورزش به نگه داشتن مایع مفصلی کمک کرده و جلوی افزایش درد را می‌گیرد.
ترک سیگار
اکثر مردم می‌دانند سیگار کشیدن باعث بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان‌هایی مثل سرطان ریه و روده بزرگ می‌شود بااین‌حال سیگار کشیدن در تشدید دردهای عصبی نیز موثر است. سیگار باعث باریک شدن رگ‌های خونی و کمتر شدن رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به عضلات می‌گردد. به‌این‌ترتیب احساس درد تشدید می‌گردد. سیگار کشیدن در بین آقایان شایع‌تر است و ترک آن می‌تواند باعث کاهش آمار کمردرد عصبی در مردان شود.
رژیم غذایی مناسب
عادت‌های غذایی سالم نه‌تنها وزن را کاهش می‌دهند بلکه استرس غیرضروری را از بدن دور می‌کنند. برخی رژیم‌های غذایی حاوی چربی ترانس، قندهای تصفیه شده و غذاهای فرآوری شده سیستم عصبی را تحت فشار قرار داده و زمینه ایجاد استرس را در بدن افزایش می‌دهند. برعکس، یک رژیم غذایی سالم متشکل از میوه و سبزیجات، گوشت قرمز، لبنیات و غلات بدن را وارد مسیر درست می‌کند. اگر روده به‌درستی کار کنند ستون فقرات در وضعیت سلامت‌تری قرار می‌گیرد. بسیاری از دردهای حوزه ستون فقرات با عملکرد روده‌ها در ارتباط است و می‌تواند روی شدت دردهای این ناحیه اثرگذار باشد. بررسی کنید که آیا رژیم غذایی سالمی دارید.
تغییر سبک زندگی
مهم است بپذیرید که استرس می‌تواند مشکلاتی مثل کمردرد را برایتان ایجاد کند و با این مسئله سازگار شوید. روند زندگی خود را طوری مدیریت کنید که کمتر در شرایط تنش‌آفرین قرار بگیرید. فعالیت‌هایی که این وضعیت را تشدید می‌کند کاهش دهید. در ساعت مناسبی از شب بخوابید و سعی کنید به پهلو دراز بکشید. در طول روز سعی کنید وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید. این موارد علاوه بر اینکه زمینه ایجاد کمردردهای عصبی را کاهش می‌دهد، حتی در صورت بروز آن دردها را هم کم می‌کند.
سئوالات متداول درباره کمردرد عصبی
در ادامه به سؤالات رایجی که افراد درباره کمردردهای عصبی خود می‌پرسند پاسخ می‌دهیم.
آیا کمردرد عصبی خطرناک است؟
کمردرد عصبی به‌خودی‌خود خطرناک نیست اما اگر بیش‌ازحد طول بکشد می‌تواند موجب گرفتگی عضلانی وسیع‌تری در بدن شود و فرد را در زندگی روزمره دچار مشکل کند. به‌همین‌دلیل بهتر است زودتر برای درمان آن اقدام شود.
چرا افراد عصبی بیشتر در ناحیه کمر احساس درد می‌کنند؟
اغلب افراد استرس را با نوسانات خلقی و سردرد یا کاهش وزن تجربه می‌کنند اما دردهای بدنی مثل کمردرد نیز جز آن‌ها هستند. حملات استرسی مکرر می‌تواند باعث مشکلات اسکلتی عضلانی شود.
تأثیر اعصاب بر دیسک کمر و سایر دردهای عصبی این ناحیه به این شکل است که بدن در هنگام استرس هورمون آدرنالین که مربوط به جنگ و گریز است ترشح می‌کند و فشار خون افزایش می‌یابد. به‌همین‌دلیل خون‌رسانی به عضلات ستون فقرات بیشتر شده و آن‌ها دچار اسپاسم می‌شوند. اسپاسم‌های طولانی‌مدت باعث ایجاد فشار به اعصاب مرکزی شده و امکان تخریب آن‌ها به شکل دیسک را افزایش می‌دهد.
کورتیزول نیز که با عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود می‌تواند باعث از دست دادن توده عضلانی و افزایش تجمع چربی در بدن شود.
برای کمردرد عصبی چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
معمولاً دردهای عصبی ناحیه کمر به خاطر عامل استرس‌زا ایجاد می‌شوند و با از بین رفتن عامل، کاهش می‌یابند اما اگر دردهای شما بیش از یک یا دو هفته طول کشید و زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار داد به فوق تخصص دیسک کمر مراجعه کنید.
چنین دردهایی معمولاً نیاز به درمان بلندمدت یا جراحی ندارند اما ممکن است میزان گرفتگی و اسپاسم عضلانی زیاد باشد و نیاز به دریافت دارو یا فیزیوتراپی داشته باشید. در صورتی که مسئله اضطراب و استرس شما تبدیل به یک موضوع مزمن و ناتمام شده می‌توانید در این مورد از روان‌درمانگر کمک بگیرید. به‌این‌ترتیب ریشه اصلی کمردرد پیدا و حل خواهد شد.
جمع‌بندی
کمردرد عصبی یکی از بدترین تجربه‌های افراد است که می‌تواند آن‌ها را تا مرز فلج شدن زندگی روزمره پیش ببرد. این دردها به‌خاطر واکنش‌های هورمونی و گرفتگی عضلات در هنگام فشارهای روانی، استرس و اضطراب ایجاد می‌شوند. مهمترین کاری که می‌توان برای کاهش چنین دردهایی انجام داد دور شدن از موضوع استرس‌زا یا از بین بردن آن است. به‌این‌ترتیب می‌توان کیفیت زندگی بهتری را تجربه کرد.
