شب در حالی که در خواب عمیق هستیم، ناگهان درد عجیبی در پای خود حس می‌کنیم و گاهی این درد آنقدر زیاد می‌شود که خواب از سرمان می‌پرد. شاید درد پا بعد از مدتی تمام شود اما اثر به جا مانده از آن را تا چندین ساعت در پای خود احساس می‌کنیم. حتی ممکن است زمانی که از خواب بیدار می‌شویم و شروع به راه رفتن کنیم، درد شدیدی در پاشنه و کف پای خود احساس کنیم به طوری که راه رفتن برایمان سخت و دشوار باشد. نکته جالبی که در این رابطه وجود دارد این است که زنان و افراد مسن بیشتر از دیگران دچار درد پا می‌شوند.
پاها در طول روز وزن بدن را تحمل می‌کنند و ممکن است به علت راه رفتن زیاد، خسته شوند. اما این را نمی‌توان علت درد پا در شب دانست.
علت پا درد در شب با توجه به نوع و محل درد، متفاوت است. برخی از علت‌های پا درد در شب جدی نیستند و با رعایت چندین نکته، می‌توان مشکل را رفع کرد. اما اگر تعداد دفعاتی که در شب دچار پا درد می‌شوید زیاد است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
با ما همراه باشید تا در مورد علت پا درد در شب و راهکارهای درمان آن اطلاعات کامل را کسب کنید.
انواع درد پا در شب
ممکن است هر فردی درد پا در شب را، در قسمت‌های مختلف پای خود احساس کند، به عنوان مثال در کف پا، زانو، مفاصل، عضلات یا انگشتان خود. با در نظر داشتن این مورد، علت پا درد شبانه می‌تواند ناشی از مشکلات و عوارض بیماری‌های مختلفی باشد. در این قسمت مشکلات و بیماری‌هایی که باعث انواع درد پا در شب می‌شود را بیان می‌کنیم.
نوروپاتی محیطی یا درد عصبی
وظیفه سیستم عصبی محیطی انتقال اطلاعات از مغز و نخاع به دیگر قسمت‌های بدن است. این سیستم عصبی ممکن است به دلایل مختلف مانند ضربه، سم، عفونت، دیابت یا مشکلات ارثی آسیب ببیند. برخی مواقع این درد در طول روز برای فرد پیش نمی‌آید و فقط شب‌ها این درد در پا حس می‌شود.
گرفتگی عضلات
تقریبا ۶٠ درصد از بزرگسالان، در شب دچار گرفتگی عضلات می‌شوند. ممکن است در طول روز عضلات پای شما، به دلایل فراوان خسته شده باشند. در هنگام خواب با چرخش ناگهانی، بی‌قراری یا برخی حرکات بدن، عضلات پا دچار گرفتگی شدید شوند. حتی در برخی مواقع بدون آن که پا در خواب جا‌به‌جا شود ، این گرفتگی در عضلات رخ می‌دهد. در برخی مواقع، ممکن است گرفتگی عضلات پا آنقدر شدید باشد که فرد از شدت درد از خواب بیدار شود. گرفتگی پا اصولا بعد از چندین دقیقه به صورت خود به خود رفع می‌شود. گرفتگی عضلات، علت درد ماهیچه پا در شب است. بعد از گرفتگی عضلات،ماهیچه پا به دلیل فشاری که تحمل کرده ممکن است تا مدتی درد کند. علت درد ران پا در شب می‌تواند ناشی از گرفتگی عضلات باشد.
التهاب عضلات یا تاندون‌ها
در شب ماهیچه‌های پا در حال استراحت هستند. در این حالت ممکن است در پای خود احساس درد کنید. اگر در هنگام خواب، در ماهیچه پای خود احساس درد می‌کنید، ممکن است به علت آسیب و التهابی باشد که تاندون‌ها دیده‌اند. در چنین حالتی درد پا طبیعی نبوده و برای رفع مشکل آن حتما توصیه می کنیم به بهترین فوق تخصص درد مراجعه کنید.
شکستگی پا
شکستگی استخوان باعث درد در پا در طول شبانه‌روز می‌شود. اما این درد در شب، زمانی که پا در حالت استراحت قرار دارد بیشتر می‌شود.
درد پا در اثر لخته شدن خون
لخته شدن خون بیشتر برای افرادی رخ می‌دهد که به تازگی مدت زمان طولانی در حال سفر بودند. نشستن طولانی باعث می‌شود خون در پاها جریان نداشته باشد و در نتیجه لخته شود.
مشکلات شریان
بیماری شریان محیطی یا PAD یک نوع بیماری گردش خون است. در این بیماری، به خاطر دلایل مختلف، شریان‌ها مسدود شده و در نتیجه جریان خون دچار اختلال می‌شود. چربی و کلسترول بالا باعث گرفتگی و به وجود آمدن رسوب در رگ‌ها می‌شود. در کل می‌توان گفت احتمال ایجاد مشکلات شریان پا، در افراد سیگاری، چاق، مسن، بیماران دیابت، بیماران قلب و عروق، افرادی که کلسترول بالا دارند، بیشتر است.
افرادی که درگیر این بیماری هستند ممکن است در طول روز و هنگام راه رفتن دچار پا درد شدید شوند. برخی در هنگام خواب به رگ‌های پای‌شان خون به درستی نمی‌رسد و این کمبود گردش خون باعث درد در عضلات پا می‌شود.
ورید واریس
رگ‌هایی که خون را از بافت بدن به قلب منتقل می‌کنند ورید نام دارد. در برخی مواقع به علت‌های مختلف، بدنه این رگ‌ها نازک می‌شود. نازک شدن بدنه رگ‌ها باعث تجمع خون و حرکت جریان خون برعکس حالت اصلی می‌شود. در این حالت رگ‌ها دچار تورم شده و فرم درهم پیچیده‌ای به خود می‌گردد. این اتفاق بیشتر در ساق پا و کشاله ران اتفاق می‌افتد و یکی از علت پا درد در شب می‌تواند این موضوع باشد. زنان باردار یکی از گروه‌هایی هستند که بسیار دچار درد پا می‌شوند. زنان باردار به دلیل آن که وزن زیادی را تحمل می‌کنند ممکن است دیواره وریدهای پاهایشان نازک شده و دچار واریس شوند.
بارداری
پا درد شبانه در بین زنان باردار بسیار رایج است. علت پا درد در شب، در این گروه از افراد، فشار و وزن اضافه‌ای است که در طول روز تحمل می‌کنند. همچنین در دوران بارداری با سنگین‌تر شدن رحم به رگ‌های پا که مسئولیت انتقال خون را برعهده دارند، فشار وارد می‌شود. این امر باعث تجمع خون در پا و درد پا می‌شود.
نقرس
در بعضی مواقع علت پا درد در شب نقرس است. نقرس در اثر خوردن مواد غذایی مانند گوشت قرمز در افراد به وجود می‌آید. یکی از عوارض نقرس التهاب در مفاصل پا است.
مشکلات و دلایل مختلفی می‌تواند عامل درد پا در شب باشد. با توجه به علت این مشکل، درد پا در هنگام خواب، ممکن است در نقاط مختلفی از پا ظهور کند. قسمت‌های مختلف پا که در هنگام خواب ممکن است دچار درد شوند عبارتند از: پاشنه، تاندون‌ها، انگشتان و مفاصل پا.
مطالعه بیشتر:علت داغی کف پا چیست و چگونه درمان می شود؟
علائم پا درد شبانه
علامت‌های پا درد شبانه با توجه به علت اصلی این مشکل متفاوت است.
در بیماری نوروپاتی محیطی، علائم درد پا احساس سوزن سوزن شدن، درد و بی‌حسی در پا است.
علائم گرفتگی عضلات پا، انقباض در ماهیچه پا است. انقباض به مرور زمان به صورت خود به خود از بین می‌رود. زمانی که فرد دچار گرفتگی عضلات پا می‌شود، تکان دادن و حرکت دادن پا بسیار سخت و ناممکن می‌شود.
افرادی که به علت شکستگی پا، دچار درد شبانه می‌شوند، این درد را بر روی استخوان‌های پای خود احساس می‌کنند.
اگر علت پا درد در شب ناشی از وریدهای واریسی باشد، درد به صورت ضربان‌دار یا سوزشی در پا احساس می‌شود. وریدهای واریسی علاوه بر درد علامت‌های دیگری مانند ورم کردن پا، تیره شدن و برجسته شدن رگ‌های پا و خارش را نیز به همراه دارد.
یکی دیگر از علت درد پا از زانو به پایین در شب، التهاب عضلات یا تاندون‌ها است. در صورتی که در پشت پا احساس درد می‌کنید علت آن ممکن است ناشی از رگ سیاتیک باشد.
نقرس را می‌توان به عنوان علت درد مفاصل پا در شب دانست. در بیماری نقرس، درد شدید و تورم در مفاصل پا به وجود می‌آید.
علت درد کف پا در شب
درد در کف پا، یکی دیگر از انواع پا درد شبانه است که باعث مختل شدن خواب شبانه افراد بسیاری می‌شود. اما علت درد کف پا در شب چیست؟ یک بافت ضخیم کف پا وجود دارد که به آن فاسیای کف پا گفته می‌شود. این بافت، پاشنه را به انگشتان پا متصل می‌کند. این بافت که ضربه و فشار ناشی از ایستادن را به خود جذب می‌کند، ممکن است در اثر ضربه شدید، ملتهب شود. این بیماری فاسیای کف پا نامیده می‌شود. موارد مختلفی ممکن است موجب فاسیای کف پا شود. پوشیدن کفش نامناسب، کف پای صاف و افزایش وزن را از جمله این موارد می‌توان نام برد.
راهکارهای مختلفی برای درمان این درد وجود دارد. اما قبل از انجام هرگونه کاری برای درمان باید در ابتدا میزان پیشرفته بودن این بیماری بررسی شود.
برای مراحل ابتدایی انجام حرکات ورزشی و استفاده از کمپرس آب گرم و یخ به کاهش و از بین رفتن این درد در هنگام خواب کمک می‌کند. در مراحل پیشرفته طبق تجویز دکتر از پابندهای مخصوص می‌توان استفاده کرد.
درد پاشنه پا، یکی دیگر از انواع درد در کف پا به شمار می‌رود. این درد در طول روز و هنگام راه رفتن ممکن است بیشتر باشد. علت این نوع درد می‌تواند پوشیدن کفش نامناسب،بیش از حد کار گرفتن از پا یا فشرده شدن اعصاب پاشنه پا باشد.
چگونه از پادرد شبانه جلوگیری کنیم؟
با اصلاح برخی از کارها، می‌توان از پا درد شبانه جلوگیری کرد. همانطور که بیان کردیم، علت بعضی از دردهای شبانه پا، پوشیدن کفش نامناسب است. کفش‌های پاشنه بلند، نوک تیز و غیر استاندارد، به پاشنه، انگشتان و کف پا فشار وارد می‌کند. در صورتی که از چنین کفش‌هایی استفاده می‌کنید، حتما آن را عوض کرده و یک کفش طبی و راحت تهیه کنید. همچنین استفاده از کفی طبی، باعث کاهش فشار ماهیچه کف پا می‌شود و مانع از درد کف پا خواهد شد.
در صورتی که درد پا ناشی از انجام ورزش‌های سنگین مانند دویدن است، حتما بعد از ورزش حرکات کششی انجام دهید. حرکات کششی باعث می‌شود درد شبانه پا به حداقل برسد. یوگا یکی از ورزش‌هایی است که به کاهش درد شبانه پا کمک می‌کند.
برای جلوگیری از درد شبانه پا ناشی از گرفتگی عضلات موارد زیر را رعایت کنید.
هنگام خوابیدن، دقت کنید بدن خود را در وضعیت مناسب قرار می‌دهید. خوابیدن به پشت یا شکم باعث می‌شود مچ پا بیشتر در معرض درد قرار بگیرد. سعی کنید به پهلو بخوابید یا پاهای خود را از لبه تخت آویزان کنید تا مچ پا در حالت خمیده‌تری قرار بگیرد.
هنگام خوابیدن، دقت کنید بدنتان در وضعیت مناسب و راحتی قرار داشته باشد. خوابیدن به پشت یا شکم باعث می‌شود به مچ پا بیشتر فشار وارد شود. سعی کنید به پهلو بخوابید یا پاهای خود را از لبه تخت آویزان کنید تا مچ پا در حالت خمیده‌تری قرار بگیرد.
استفاده از یک بالش اضافه برای اصلاح کردن وضعیت بدن خود در هنگام خواب از گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند و دردهای عصبی را کاهش می‌دهد. یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید، و به این ترتیب فشار روی کمر، باسن و مچ پای خود را کاهش دهید. این کار به جلوگیری از گرفتگی عضلات پا نیز کمک می‌کند.
درمان پا درد شبانه
همانطور که بیان کردیم، گرفتگی عضلات پا یکی از شایع‌ترین علل درد پا در شب است. گرفتگی عضلات می‌تواند به دلیل کم تحرکی، ایستادن طولانی مدت در طول روز، وضعیت نامناسب خوابیدن، کم آبی، کمبود مواد مغذی و انجام ورزش‌های سخت باشد. برای درمان درد شبانه پا ناشی از گرفتگی عضلات اولین کار اصلاح سبک زندگی است. سعی کنید در طول روز تحرک کافی داشته باشید. اگر در طول روز طولانی مدت می‌نشینید، حتما روش نشستن خود را اصلاح کنید.
اگر نمی‌توانید در طول شب پای خود را در وضعیت مناسب قرار دهید، از آتل‌های کمکی استفاده کنید. آتل‌ها به شما کمک می‌کنند که پا و مچ پایتان در هنگام خواب در وضعیت مناسب قرار بگیرند. برای استفاده از آتل بهتر است با یک فوق تخصص مچ پا مشورت کنید.
افرادی که طولانی مدت بر روی پای خود می‌ایستند ممکن است دچار ورم در مچ پا شوند. قرار دادن بالشت در زیر مچ پا به طوری که پاها بالاتر از سطح بدن قرار بگیرند به کاهش این ورم کمک می‌کند.
استفاده از کمپرس یخ به کاهش گرفتگی عضلات کمک می‌کند. در طول روز یا قبل از خواب به مدت ٢٠ دقیقه کمپرس یخ بر روی مچ یا ماهیچه‌های پای خود قرار دهید. در صورتی که پایتان متورم نشده می‌توانید به جای کمپرس یخ از پد گرمایشی استفاده کنید.
یکی دیگر از راهکارهای کاهش درد پا در شب، ماساژ دادن پا است. در طول روز یا قبل از خواب پای خود را حتما ماساژ دهید. ماساژ دادن پا، به افزایش جریان خون و کاهش درد ماهیچه‌ها نیز کمک می‌کند.
در این متن علت پا درد شب، علائم و راهکارهای درمان آن را بیان کردیم. در نهایت اگر مدت طولانی دچار درد پا شبانه هستید، حتما توصیه می کنیم به دکتر مراجعه کنید. طولانی شدن درد پا شبانه ممکن است نشانه یک بیماری خطرناک باشد که حتما باید آن را جدی گرفت.
