بیماری پاژه استخوان بیماری است که تخریب استخوانی انجام می‌شود و بازسازی استخوان به صورت بیش از حد طبیعی انجام می‌شود. جالب است بدانید که استخوان بازسازی شده شکننده و ضعیف است و در آن بافت استخوانی جدید به تدریج جایگزین بافت استخوانی قدیم می‌شود. با گذشت زمان، استخوان‌ها می‌توانند شکننده و بدشکل شوند. لگن، جمجمه، ستون فقرات و پاها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. خطر بیماری پاژه استخوان با افزایش سن و در صورت ابتلای اعضای خانواده به این اختلال افزایش می‌یابد. با این حال، به دلایلی که برای پزشکان ناشناخته است، این بیماری در چند سال گذشته کمتر شایع شده است و در صورت بروز، شدت آن کمتر است. عوارض می‌تواند شامل شکستگی استخوان، کاهش شنوایی، پوکی استخوان باشد. در ادامه به علت و علائم این بیماری اشاره شده است و سپس شیوه درمان آن ارائه شده است.
بیماری پاژه استخوان (استئیت دفورمانس) چیست؟
بیماری پاژه استخوان که به نام استئیت دفورمانس نیز شناخته می‌شود، یک اختلال استخوانی مزمن است که با شکسته شدن بیش از حد و رشد مجدد در استخوان‌های آسیب دیده مشخص می‌شود. این فرآیندی است که بدن استخوان قدیم را می‌شکند و استخوان جدید ایجاد می‌کند و به تدریج باعث پوکی استخوان می‌شود.
این عارضه در مردان، افراد بالای 55 تا 60 سال، افرادی که اعضای خانواده آنها مبتلا به بیماری پاژه هستند، رخ می‌دهد و ممکن است یک استخوان یا بسیاری از استخوان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد و در جمجمه، ستون فقرات، لگن و استخوان‌های بلند دیده شود. در این بیماری بسیاری از افراد هیچ علائمی ندارند و با بالا رفتن سن شایع‌تر است و زمانی که این بیماری در اطراف مفصل باشد، می‌تواند باعث آرتروز مفاصل شود. این بیماری سرطان نیست اما در موارد نادر، می‌تواند باعث سرطان استخوان شود.
علل بیماری پاژه استخوان
سلول‌های استخوانی به روشی مشابه پوست بازسازی می‌شوند. استخوان قدیمی برداشته شده و با استخوان جدید جایگزین می‌شود. این به عنوان بازسازی استخوان شناخته می‌شود. 2 سلول مسئول این کار هستند:
- استئوکلاست‌ها: سلول‌هایی که استخوان پیر را جذب می‌کنند.
- استئوبلاست‌ها: سلول‌هایی که استخوان جدید می‌سازند.
در پاژه استخوان، مشکلی در سلول‌های استئوکلاست به وجود می‌آید و آنها شروع به جذب استخوان با سرعتی بسیار سریعتر از حد معمول می‌کنند. سپس استئوپلاست‌ها سعی می‌کنند استخوان جدید را با سرعت بیشتری تولید کنند، اما استخوان جددی بزرگ‌تر و ضعیف‌تر از حد طبیعی است. مشخص نیست چه چیزی باعث این امر می‌شود، اما اگر سابقه خانوادگی پاژه استخوان داشته باشید در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
متأسفانه هیچ کاری نمی‌توانید برای جلوگیری از این بیماری انجام دهید. مواردی وجود دارد که به عنوان عوامل خطر برای ایجاد این بیماری در نظر گرفته می‌شوند، از جمله:
- سن شما: افراد بالای 50 سال بیشتر در معرض ابتلا هستند.
- موقعیت مکانی شما: بیماری در جمعیت های اروپایی، از جمله افرادی که در انگلستان، ایتالیا و اسپانیا زندگی می‌کنند، شایع تر است. در میان اسکاندیناوی‌ها و مهاجران غیر اروپایی ساکن اروپا نادر است.
- جنسیت شما: احتمال ابتلا به آن در آقایان بیشتر از خانم‌هاست.
- اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به این بیماری است، ممکن است احتمال ابتلا سایر اعضا به آن بیشتر باشد.
مطالعه بیشتر: علت درد کف پا چیست؟
علائم بیماری پاژه استخوان
اکثر افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان هیچ علامت یا نشانه‌ای از بیماری استخوانی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، شایع‌ترین شکایت درد استخوان است. ازآنجایی‌که این بیماری باعث می‌شود بدن شما سریعتر از حد طبیعی استخوان جدید تولید کند، بازسازی سریع استخوانی را تولید می‌کند که نسبت به استخوان معمولی سازمان‌یافته‌تر و ضعیف‌تر است، که می‌تواند منجر به درد استخوان، بدشکلی و شکستگی شود. این بیماری ممکن است تنها یک یا دو ناحیه از بدن را تحت تاثیر قرار دهد یا ممکن است گسترده باشد، و کل استخوان بدن را تحت تاثیر قرار دهد. علائم و نشانه‌ها در صورت وجود، به قسمت آسیب دیده بدن بستگی دارد.
- لگن: بیماری در لگن می تواند باعث درد لگن شود.
- جمجمه: رشد بیش از حد استخوان در جمجمه می‌تواند باعث کاهش شنوایی یا سردرد شود.
- ستون فقرات: اگر ستون فقرات شما تحت تاثیر قرار گرفته باشد، ریشه‌های عصبی می‌توانند فشرده شوند. این می‌تواند باعث درد، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در بازو یا پا شود.
- پا: همان‌طور که استخوان‌ها ضعیف می‌شوند، ممکن است خم شوند. بزرگ شدن و بدشکل شدن استخوان‌های پاها می‌تواند به مفاصل مجاور فشار وارد کند که ممکن است باعث آرتروز در زانو یا لگن شود.
بسیاری از مردم نمی‌دانند که پاژه دارند، زیرا اغلب علائمی ندارد. هنگامی که علائم وجود دارد، مشابه علائم آرتریت و سایر اختلالات است. علائم عبارتند از:
- درد: ممکن است به دلیل بیماری یا آرتریت باشد، که می‌تواند از عوارض پاژه باشد.
- سردرد و کاهش شنوایی: می‌تواند زمانی رخ دهد که بیماری پاژه جمجمه را تحت تاثیر قرار دهد.
- فشار عصبی: می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که بیماری پاژه جمجمه یا ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهد.
- افزایش اندازه سر، خم شدن یک اندام یا انحنای ستون فقرات: این مورد می‌تواند در مواردی که بیماری پیشرفت کرده است اتفاق بیافتد.
- درد لگن: اگر بیماری پاژه لگن یا استخوان ران را تحت تاثیر قرار دهد.
- آسیب به غضروف مفاصل: ممکن است منجر به آرتریت شود.
- معمولاً بیماری پاژه با گذشت زمان به آرامی بدتر می شود. و به استخوان‌های معمولی سرایت نمی‌کند.
مطالعه بیشتر: علت درد کف پا چیست؟
نحوه تشخیص بیماری پاژه استخوان
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است از ابزارهای زیادی برای تشخیص استفاده کند:
- سابقه پزشکی، که شامل پرسش در مورد علائم می‌شود.
- یک معاینه فیزیکی.
- عکسبرداری با اشعه ایکس از استخوان‌های آسیب دیده. بیماری پاژه تقریباً همیشه با استفاده از اشعه ایکس تشخیص داده می‌شود.
- آزمایش خون آلکالین فسفاتاز.
- اسکن استخوان .
بیماری استئیت دفورمانس اغلب به طور تصادفی در طی آزمایشات مربوط به یک بیماری غیرمرتبط پزشکی یا زمانی که یک استخوان شکسته می‌شود، تشخیص داده می‌شود.
مطالعه بیشتر: فوق تخصص ارتوپدی
روش های درمان بیماری پاژه استخوان
درمان‌های بیماری پاژه استخوان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- دارو: بسیاری از داروها می‌توانند بیماری را درمان کنند. رایج‌ترین نوع بیس فسفونات‌ها است. موثرترین بیس فسفونات زولدرونات است. اغلب، یک دوز از این دارو می‌تواند منجر به بهبودی طولانی مدت بیماری شود، اما نمی‌تواند ناهنجاری‌های استخوانی را اصلاح کند.
- جراحی: ممکن است برای رفع یا بهبود عوارض بیماری نیاز به جراحی داشته باشید. برخی از جراحی‌ها شامل تعویض مفصل زانو یا مفصل ران ، جراحی برای تنظیم مجدد استخوان تغییر شکل یافته و جراحی برای بهبود شکستگی‌های استخوانی در موقعیت بهتری هستند.
- رژیم غذایی و ورزش پاژه را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند به سلامت اسکلت شما کمک کند. اگر سنگ کلیه ندارید، باید مطمئن شوید که کلسیم و ویتامین D کافی را از طریق رژیم غذایی و مکمل‌ها دریافت کنید.
- علاوه بر حفظ سلامت اسکلت، ورزش می‌تواند از افزایش وزن جلوگیری کرده و تحرک مفاصل شما را حفظ کند. قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید. و فیزیوتراپی را با مشورت پزشک انجام دهید. باید مطمئن شوید که ورزش فشار زیادی بر استخوان‌های آسیب دیده وارد نمی‌کند.
- خودمدیریتی: دانستن تا حد امکان در مورد وضعیت خود به این معنی است که می توانید تصمیمات آگاهانه ای در مورد مراقبت های بهداشتی خود بگیرید و نقش فعالی در مدیریت بیماری خود ایفا کنید؛ مثلا از یک رژیم غذایی سالم و متعادل لذت ببرید.
مطالعه بیشتر: کلینیک فوق تخصصی فیزیوتراپی
پزشکان اگر درد داشته باشید یا فکر کنند ممکن است باعث مشکلات دیگری مانند کاهش شنوایی، آرتروز یا بدشکل شدن قسمتی از بدن شود، بیماری استخوان پاژه شما را درمان خواهند کرد. معمولا آنها این سوالات را می‌پرسند و از شما می‌خواهند اقدامات گفته شده را انجام دهید:
- آیا از داروهای ضد درد (مانند استامینوفن ) برای کاهش درد استفاده کرده‌اید؟
- آیا برای تقویت استخوان‌های خود کلسیم و ویتامین D مصرف می کنید؟
- شما را به انجام فعالیت‌های روزانه که به ساخت استخوان‌های قوی کمک می‌کند، مانند ایستادن و راه رفتن تشویق کنید.
- اگر یکی از پاها خمیده و کوتاه شد، از جا کفشی استفاده کنید.
- گاهی اوقات، جراحی را برای تسکین اعصاب تحت فشار یا جایگزینی مفصل آسیب دیده انجام دهید.
- داروهایی به نام بیس فسفونات‌ها را مصرف کنید که بر رشد غیرطبیعی استخوان تأثیر می گذارد.
عوارض بیماری پاژه استخوان
عوارض بیماری پاژه استخوان غیر معمول است، اما می‌تواند جدی باشد. آنها شامل شکستگی و بدشکلی استخوان، کاهش شنوایی و آرتروز است. به ندرت، بیماری می‌تواند باعث نارسایی قلبی یا سرطان استخوان شود. در بیشتر موارد، بیماری به کندی پیشرفت می‌کند. این بیماری تقریباً در همه افراد قابل مدیریت است. در حالی‌که چشم‌انداز افراد مبتلا به بیماری پاژه استخوان به طور کلی خوب است، ممکن است منجر به سایر مشکلات سلامتی شود. عوارض احتمالی عبارتند از:
- شکستگی و بدشکلی: استخوان‌های آسیب‌دیده راحت‌تر می‌شکنند و رگ‌های خونی اضافی در این استخوان‌های تغییر شکل یافته باعث خونریزی بیشتر آنها در طول جراحی‌های ترمیم می‌شوند. استخوان های ساق پا می‌توانند خم شوند که می‌تواند بر توانایی راه رفتن شما تأثیر بگذارد.
- آرتروز: استخوان‌های بد شکل می‌توانند میزان استرس را روی مفاصل مجاور افزایش دهند که می‌تواند باعث آرتروز شود. زیرا استخوان های بد شکل می‌توانند باعث افزایش فشار و ساییدگی بیشتر روی مفاصل شوند.
- مشکلات سیستم عصبی: هنگامی که بیماری استئوآرتریت در ناحیه‌ای رخ می‌دهد که اعصاب از استخوان عبور می‌کنند، مانند ستون فقرات و جمجمه، رشد بیش از حد استخوان می‌تواند به عصب فشرده و آسیب برساند و باعث درد، ضعف یا گزگز در بازو یا پا یا کاهش شنوایی شود. زیرا استخوان‌ها می‌توانند بر مغز، نخاع یا اعصاب فشار وارد کنند. همچنین ممکن است جریان خون به مغز و نخاع کاهش یابد.
- نارسایی قلبی: در موارد شدید، ممکن است قلب شما برای پمپاژ خون به نواحی آسیب دیده بدن شما سخت‌تر کار کند. گاهی اوقات، این افزایش حجم کار می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود. در بیماری شدید پاژه، قلب مجبور است برای پمپاژ خون به استخوان‌های آسیب‌دیده سخت‌تر کار کند. در صورتی که شریان‌ها نیز سخت شوند، نارسایی قلبی بیشتر است.
- استئوسارکوم، سرطان استخوان: سرطان سارکوم در 1 درصد از افراد مبتلا به پاژه استخوان رخ می‌دهد.
بیماری پاژه می‌تواند منجر به عوارض دیگری مانند:
- سنگ کلیه: زمانی که تجزیه بیش از حد استخوان منجر به کلسیم اضافی در بدن شود، ممکن است اتفاق بیفتد.
- لق شدن دندان‌ها، اگر بیماری پاژه، استخوان‌های صورت را تحت تاثیر قرار دهد.
- از دست دادن بینایی، اگر بیماری پاژه در جمجمه بر اعصاب تأثیر بگذارد. (این نادر است)
کلام آخر
بیماری پاژه استخوان به طور جدی کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و برای اکثر افراد، نتیجه خوب است. در واقع، اکثر افراد مبتلا به آن هیچ شکایتی ندارند. در عوض، بازسازی سریع استخوان است که منجر به عوارضی مانند درد استخوان، بزرگ شدن سر، بازوها یا پاهای خمیده، آرتریت ( آرتروز مفاصل )، کمردرد، از دست دادن شنوایی، درد مفصل ران، شکستگی استخوان (شکستگی)، نارسایی قلبی و به ندرت، شکل سرطان سارکوم به خود می‌گیرد.
اگر سطح آلکالین فسفاتاز خون شما افزایش یافته است، باید توسط یک متخصص ارزیابی شود تا مشخص شود که آیا از استخوان شما می‌آید یا خیر. تشخیص این بیماری دشوار است؛ زیرا اغلب بدون هیچ علامتی ایجاد می‌شود. بدون علائمی که نشان می‌دهد، مشکلی وجود دارد، استخوان‌های شما می‌توانند به آرامی بدون اینکه شما بدانید آسیب می‌بینند. به همین دلیل، مهم است که عوامل خطر بیماری را بدانید، به خصوص اگر دچار شکستگی استخوان شده‌اید یا علائم آرتریت را تجربه کرده اید. اگر علائم بیماری پاژه استخوان را تجربه کردید، حتما در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه کنید.
