اگر مایع اضافی به دلایلی مانند آسیب یا عفونت درون مفاصل جمع شود، دچار ورم مفصل یا افیوژن مفصل خواهید شد. این بیماری باعث می‌شود نواحی اطراف مفصل نیز متورم و دردناک شوند و دامنه حرکتی فرد مبتلا را محدود کنند. در این مطلب از نیاوران کلینیک به دلایل مختلفِ ابتلا به ورم مفصل خواهیم پرداخت و همچنین علائم، روش‌های تشخیص و روش‌های درمان آن را توضیح خواهیم داد. لطفا تا انتها همراه ما باشید.
علت ورم مفصل چیست؟
تورم مفصل ممکن است ناشی از آسیب‌ها یا شرایطی که می‌توانند باعث التهاب مفصل شوند، باشد. متداولترین دلایل این بیماری عبارت‌اند از:
- آسیب‌ها: آسیب‌هایی به مفاصل، استخوان‌ها، غضروف‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و عضلات. برای مثال، اگر رباط یا منیسک پاره شود، ممکن باعث تورم در مفصل شما و اطراف آن شود.
- عفونت (آرتریت سپتیک): یک عفونت باکتریایی می‌تواند باعث آرتریت سپتیک در مفاصل زانوها و باسن شود. تورم مفصل، درد و تب‌ولرز از علائم افراد مبتلا به این نوع آرتریت به شمار می‌روند.
- نقرس و نقرس کاذب: هر دو بیماری ذکرشده شرایطی التهابی هستند که می‌توانند علت تورم و درد مفاصل باشند.
دلایل کمتر شایع افیوژن مفصل عبارت‌اند از:
- آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است، باعث می‌شود بدن به مفاصل خود حمله کند و آن‌ها را دچار التهاب، قرمزی، درد و تورم کند. این روماتیسم معمولا در مفاصل دست، مچ و زانو دیده می‌شود.
- آرتریت پسوریاتیک: این بیماری خودایمنی اغلب یکی از عوارض پسوریازیس محسوب می‌شود. پسوریازس یک بیماری التهابی است که لکه‌های پوستی قرمز و خشک را ایجاد می‌کند. تورم ناشی از آرتریت پسوریاتیک معمولا در مفاصل انگشتان دست و پا دیده می‌شود.
- اسپوندیلیت آنکیلوزان: این بیماری خودایمنی باعث ملتهب شدن ستون فقرات و به تبع آن، کمردرد و خستگی می‌شود. این بیماری روی مفاصل زانوها، باسن و شانه‌ها تأثیر می‌گذارد و آن‌ها را متورم و دردناک می‌کند.
- استئوآرتریت: اگر غضروف داخل مفاصل تجزیه شوند، فرد دچار استئوآرتریت می‌شود. تورم، درد و سفتی مفاصل از علائم افراد مبتلا به این بیماری به شمار می‌روند.
- استفاده بیش‌ازحد از مفاصل: اگر از مفاصل زیاد استفاده کنید (برای مثال، زیاد بدوید)، اغلب زانوهایتان متورم خواهند شد.
- تومور: تومور به توده‌ای از بافت گفته می‌شود که ممکن است سرطانی یا غیر سرطانی (خوش‌خیم) باشد.
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: این اختلال که به اختصار با نام لوپوس شناخته می‌شود، یک اختلال خودایمنی است که می‌تواند باعث التهاب مفاصل شود.
- کم‌کاری تیروئید
- سارکوئیدوز
- تب روماتیسمی: اگر اقدامی برای درمان گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک انجام ندهید، دچار این بیماری التهابی خواهید شد.
- التهاب تاندون
مطالعه بیشتر: علائم روماتیسم مفصلی کدامند؟
نشانه ها و علائم ورم مفصل کدامند؟
علائم افیوژن مفصل عبارت‌اند از:
- تغییرات ظاهری مانند بزرگ شدن مفاصل و نواحی اطراف آن
- سفتی مفاصل
- محدود شدن دامنه حرکتی
- درد
- حساسیت به لمس
- قرمزی پوست
- احساس گرما یا داغی در نواحی اطراف مفصل
- تب
اگر به علت شدت علائم نمی‌توانید حرکت کنید، حتما در اولین فرصت به مطب دکتر ارتوپد مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه آسیب، عفونت یا بیماری خودایمنی باشند.
نحوه تشخیص علت تورم مفصل
متخصص درد ابتدا ظاهر مفاصل و توانایی حرکت کردن شما را بررسی می‌کند. سپس ممکن است آزمایش‌هایی مانند تصویربرداری اشعه ایکس، اوتراسوند، ام‌آرای را تجویز کند تا بتواند استخوان‌ها و ساختار درون و اطراف مفاصل شما را ارزیابی کند و آسیب ناشی از آرتریت یا بیماری‌های دیگر را مشاهده کند. همچنین پزشک ممکن است آزمایش خون را نیز به شما توصیه کند تا مطمئن شود تورم مفصل ناشی از یک بیماری خودایمنی یا نقرس نیست.
پزشک ممکن است روشی به نام آسپیراسیون مفصلی را نیز تجویز کند. در این روش تشخیصی، مایع درون مفصل متورم برای پیدا کردن علت تورم و کاهش آن برداشته و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. متخصصان آزمایشگاه می‌توانند باکتری‌ها، پروتئین‌ها، سلول‌های خونی و گلوکز درون این مایع را مشاهده کنند.
روش های درمان ورم مفصل کدامند؟
پزشک بهترین روش درمان ورم مفاصل را با توجه به علت و شدت آن تجویز خواهد کرد. زمانی که علت تورم مفصل درمان شود، تورم برطرف می‌شود. البته همه انواع این بیماری قابل درمان نیستند. در درمان بسیاری از بیماران، هدف پزشک به جای برطرف کردن تورم، مدیریت علائم است.
درمان خانگی ورم مفاصل
درمان‌های خانگی افیوژن مفصل عبارت‌اند از:
- گرما: به‌ویژه گرمای مرطوب می‌تواند به کاهش تورم و درد مفصل کمک کند.
- یخ: یخ به‌خوبی می‌تواند تورم مفاصل را کاهش دهد. اگر دچار آرتریت هستید، حتما یخ‌درمانی را امتحان کنید.
- رسیدن به وزن ایده‌آل: با این کار می‌توانید فشار روی مفاصل را کاهش دهید.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کاهش بیماری کمک کنند.
- استراحت: استراحت و استفاده از وسایلی مانند عصا نیز ممکن است به کاهش بیماری کمک کنند.
درمان ورم مفاصل با طب سنتی
اصلاح عادات غذایی مهم‌ترین بخش درمان ورم مفاصل با طب سنتی به شمار می‌رود. ماساژ اندام‌های بدن با روغن، ورزش و زالو از دیگر روش‌های درمانی رایج برای ورم مفاصل هستند. طبق طب سنتی، موارد زیر می‌توانند به کاهش بیماری کمک کنند:
- زردچوبه: زردچوبه همانند ایبوپروفن می‌تواند کمک قابل توجهی به کاهش التهاب و درد مفاصل شما کند. اگر دچار دیابت هستید، پیش از مصرف زردچوبه با پزشک خود صحبت کنید.
- زنجبیل: زنجبیل می‌تواند التهاب و ورم ناشی از آرتروز را درمان کند. اگر زنجبیل را هر روز مصرف کنید، درد ماهیچه‌هایتان به‌صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت. زنجبیل را پودر کنید و به غذاها یا چای خود اضافه کنید.
- سرکه سیب: اگر دچار درد مفصل هستید، سرکه سیب بخورید. بهتر است پیش از خوردن صبحانه، ابتدا یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب و کمی عسل را درون یک لیوان آب گرم بریزید و میل کنید.
- سنجد: اگر پیش از خوردن صبحانه، دو قاشق سنجد و یک لیوان شیر بخورید، التهاب مفصل کاهش خواهد یافت.
مطالعه بیشتر: آرتروز چیست؟
معرفی قرص برای درمان التهاب و ورم مفاصل
پزشک ارتوپد ممکن است داروهای زیر را برای درمان و مدیریت علائم مفصل متورم شما تجویز کند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: این نوع داروها به کاهش عفونت کمک می‌کنند. اگر تورم در مفاصل شما ناشی از آرتریت سپتیک باشد، پزشک ممکن است این دارو را تجویز کند.
- قرص کلشی‌سین: اگر بیماری ناشی از نقرس باشد، کلشی‌سین می‌تواند به کاهش تورم و التهاب کمک کند.
- استروئیدها: استروئیدها تولید مواد شیمایی التهابی را کاهش می‌دهند. برخی از استروئیدها خوراکی هستند و برخی دیگر به درون مفصل تزریق می‌شوند.
داروی گیاهی ورم مفاصل
پیش از مصرف هر گونه داروی گیاهی یا امتحان کردن روش‌های درمانی دیگر برای کاهش افیوژن مفصل حتما با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا، داروهای گیاهی نیز ممکن است عوارض خطرناکی داشته باشند. همچنین داروهای گیاهی خود از منابع معتبر تهیه کنید تا احتمال روبرو شدن با این عوارض خطرناک را به حداقل برسانید. داروهای گیاهی زیر می‌توانند این بیماری و علائم آن را کاهش دهند:
- آلوئه‌ورا: آلوئه‌وا به شکل قرص، پودر، ژل و برگ در بازار موجود است. بسیاری از مردم از آلوئه‌ورا برای درمان مشکلات پوستی مانند آفتاب‌سوختگی استفاده می‌کنند؛ ولی، این داروی گیاهی می‌تواند به کاهش درد و التهاب مفصل نیز کمک کند. آلوئه‌ورا برخلاف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی شما را دچار عوارضی مانند مشکلات گوارشی نمی‌کند. شما می‌توانند آلوئه‌ورا را به مفصل خود بمالید یا از قرص‌های آن برای تسکین درد آرتروز استفاده کنید.
- بوسولیا: پزشکان طب سنتی یا جایگزین ممکن است بوسولیا یا کندر هندی را به شما توصیه کنند. بوسولیا که از صمغ درختان بومی هند به دست می‌آید، می‌تواند التهاب مفاصل افراد مبتلا به آرتروز یا سایر بیماری‌های التهابی را کاهش دهد. تحقیقات نشان می‌دهند که بوسولیا می‌تواند به بهبود درد، عملکرد و سفتی ناشی از آرتروز نیز کمک کند. کندر هندی در بازار به‌صورت قرص و کرم‌های موضعی موجود است.
- پنجه گربه: پنجه گربه یکی دیگر از داروهای گیاهی مناسب برای کاهش التهاب ناشی از آرتروز و تقویت سیستم ایمنی است. تحقیقات نشان می‌دهند که گیاه پنجه گربه می‌تواند التهاب مفصل افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید را کاهش دهد. اگر از داروهای رقیق‌کننده خون یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنید یا دچار بیماری سل هستید، نباید از داروی گیاهی پنجه گربه استفاده کنید.
- کپسول کورکومین: این کپسول که از عصاره زردچوبه ساخته شده است، می‌تواند التهاب و درد مفاصل را کاهش دهد.
- کپسول پیاسیدین: آووکادو و سویا از ترکیبات این داروی گیاهی محسوب می‌شوند. این کپسول می‌تواند درد و التهاب مفاصل را کاهش دهد. اگر به بیماری آرتروز مبتلا هستید یا مفاصل شما همیشه متورم و دردناک هستند، این کپسول می‌تواند از رسیدن صدمه بیشتر به غضروف‌های شما جلوگیری کند.
سخن آخر
تورم مفاصل که می‌تواند نشانگر التهاب یا آسیب در بدن شما باشد، ممکن است با درد و سفتی همراه باشد. این بیماری خفیف ناشی از آرتریت یا آسیب جزئی با گذشت زمان، استراحت و سرمادرمانی برطرف می‌شود. اگر التهاب مفصل شما با روش‌های ذکرشده کاهش نیابد یا درد آن شدید باشد، حتما به مطب پزشکی معتبر مانند پزشکان کلینیک ارتوپدی نیاوران مراجعه کنید. پزشکان باتجربه و ماهر کلینیک می‌توانند دلیل تورم مفاصل شما را به‌درستی تشخیص دهند و مناسب‌ترین روش‌های درمانی را برای جلوگیری از آسیب بیشتر به مفاصل شما تجویز کنند. برخی از پزشکان ممکن است علاوه بر روش‌های ذکرشده در این مقاله، مکمل‌های گیاهی، فیزیوتراپی یا طب سوزنی را نیز برای کاهش بیماریتان تجویز کنند.
