شکستگی لگن در سالمندان به شکستگی یکی از استخوان‌های ران، استابولوم، مفصل ران یا حلقه لگنی اشاره دارد. این نوع شکستگی‌ها بیشتر در افراد بالای 65 سال دیده می‌شود. پوکی استخوان، ضعف بینایی و مشکلات موجود در حفظ تعادل از جمله عواملی هستند که احتمال وقوع شکستگی لگن در سالمندان را افزایش می‌دهند. عوارض این آسیبِ جدی، کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در اکثر موارد برای درمان این نوع شکستگی باید دست به دامان جراحی شد. انجام اقداماتی برای جلوگیری از پوکی‌استخوان و حفظ تعادل می‌تواند در کاهش این آسیب نقش بسزایی ایفا کند. ما در این مقاله قصد داریم درباره شکستگی لگن در سالمندان، عوارض و راه‌های درمان آن اطلاعاتی ارائه کنیم. اگر سالمند هستید یا این نوع شکستگی برای نزدیکانتان رخ داده، لطفا تا انتها همراهمان باشید.
علل شکستگی لگن در سالمندان
سالانه بیش از 300000 نفر در آمریکا دچار شکستگی لگن می‌شوند. رایج‌ترین علت این شکستگی‌ها زمین‌خوردن است؛ بنابراین افراد مسن به دلیل پوکی‌استخوان بیشتر از سایرین در معرض این آسیب هستند.
مفصل ران از نوع مفاصل گوی و کاسه است. سر استخوان ران که به شکل گوی است در گودی استخوان لگن (استابولوم) قرار می‌گیرد. لگن حلقه‌ای از استخوان است که در انتهای پایین‌تنه، بین ستون فقرات و پاها، قرار دارد. استخوان‌های لگن شامل موارد زیر می‌شود:
- ساکروم (استخوان مثلثی بزرگ در پایه ستون فقرات)؛
- دنبالچه؛
- استخوان ران.
استخوان لگن علاوه بر محافظت از اندام‌های تناسلی، مثانه و بخش‌هایی از روده، به‌عنوان لنگر برای عضلات ران، شکم و لگن هم عمل می‌کند. ازآنجایی‌که لگن ساختار حلقه‌ای شکلی دارد، آسیب به هر قسمت از آن اغلب با شکستگی یا پارگی رباط در قسمتی دیگر همراه است. شکستگی لگن در سالمندان به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- ضربه به لگن: واردشدن نیروی زیاد به لگن می‌تواند منجر به شکستگی آن شود. تصادفات و سقوط از ارتفاع مثال‌هایی برای این آسیب هستند. ضربه به لگن در هر سن‌وسالی می‌تواند باعث شکستگی شود؛
- نارسایی استخوان: ضعیف‌بودن استخوان‌ها یا پوکی‌استخوان علت دیگر شکستگی به‌ویژه در سالمندان است. افراد دارای پوکی‌استخوان حتی اگر تعادلشان را حین راه رفتن از دست بدهند ممکن است دچار این نوع شکستگی شوند.
علائم شکستگی لگن در سالمندان
به‌طورکلی، شکستگی لگن در سالمندان به دو دسته شکستگی‌های پایدار و ناپایدار تقسیم می‌شوند. اگر فقط یک شکستگی در لگن ایجاد شود، بهطوریکه تغییری در شکل و ردیف آن ایجاد نشود به آن شکستگی پایدار می‌گویند.
شکستگی ناپایدار زمانی ایجاد می‌شود که دو یا بیشتر از دو شکستگی در لگن رخ می‌دهد و انتهای استخوان‌های شکسته از همدیگر فاصله می‌گیرند و از ردیف خارج می‌شوند. شکستگی‌های ناپایدار شدیدتر هستند و با خونریزی بیشتری همراه‌اند و حتی احتمال آسیب به اندام‌های داخلی هم وجود دارد. علائم هرکدام از این شکستگی‌ها متفاوت است. علائم شکستگی پایدار شامل موارد زیر می‌شود:
- درد و حساسیت در لگن و کشاله ران که با حرکت‌دادن پا بیشتر می‌شود.
- کبودی و تورم روی استخوان‌های لگن؛
- بی‌حسی یا سوزن‌سوزن‌شدن در ناحیه تناسلی یا بالای ران؛
- دردی که هنگام نشستن یا اجابت مزاج شدیدتر می‌شود.
اگر همراه با شکستگی پایدار لگن، خونریزی هم رخ دهد امکان بروز علامت‌های زیر وجود دارد:
- کبودی در کشاله ران یا پرینه؛
- خونریزی واژینال در زنان و کبودی کیسه بیضه در مردان؛
- وجود خون در ادرار یا مدفوع؛
به این نکته توجه کنید که در شکستگی‌های پایداری که ناشی از ضربه است، ممکن است فرد قادر به راه‌رفتن باشد؛ اما لازم است که بی‌حرکت و گرم بماند تا خطر خونریزی داخلی کاهش یابد.
شکستگی‌های ناپایدار لگن، باعث درد شدید و شوک می‌شوند. ازآنجایی‌که استخوان‌های لگن بزرگ هستند شکستگی‌های ناپایدار، باعث خونریزی‌های شدید داخلی یا خارجی می‌شوند. این خونریزی شدید، باعث کبودی‌های گسترده، افت ناگهانی فشار، رنگ‌پریدگی و حتی بی‌هوشی می‌شود.
شکستگی لگن در سالمندان چه پیامدهایی دارد؟
پیامدهای شکستگی لگن در سالمندان به شدت آسیب، بستگی دارد. شکستگی‌های شدید لگن، گاهی عوارض جبران‌ناپذیری دارند که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در چند روز تا چند هفته اول شکستگی احتمال بروز عوارض زیر وجود دارد:
- عفونت؛
- زخم بستر؛
- خونریزی؛
- آسیب به اندام‌های داخلی؛
- عدم التیام زخم‌ها.
عوارض میان‌مدت تا طولانی‌مدت شکستگی‌های لگن، عمدتا پس از شکستگی‌های پیچیده و ناپایدار دیده می‌شوند. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- درد: درد مداوم بخشی از روند طبیعی درمان است؛ اما در برخی موارد ممکن است فرد دردهای مزمنی را تجربه کند. برای کنترل این دردها، لازم است به پزشک متخصص مراجعه شود.
- مشکل در راه‌رفتن: ممکن است چندین ماه پس از بهبودی، به دلیل کاهش توده عضلانی، فرد قادر به راه‌رفتن طبیعی نباشد. کاهش توده عضلانی به کاهش تعادل و زمین‌خوردن منجر می‌شود. این عضلات گاهی به یک سال زمان نیاز دارند تا قوی شوند.
- ناتوانی جنسی: عروق خونی که منجر به لذت جنسی می‌شوند، داخل لگن قرار دارند. آسیب‌دیدگی این عروق می‌تواند به عدم نعوظ در مردان و مشکلات ارگاسم در زنان منجر شود.
- آسیب عصبی: اگر حین شکستگی لگن، آسیب به عصب هم اتفاق بیفتد ممکن است در طولانی‌مدت تحرک فرد را تحت تاثیر قرار دهد. انجام فیزیوتراپی در بازه زمانی طولانی می‌تواند آرام‌آرام فرد را به بهبودی و شرایط طبیعی زندگی نزدیک کند؛
- نیاز به انجام جراحی‌های بیشتر: اگر شکستگی در مفصل لگن رخ دهد تحرک فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و همین موضوع ممکن است به انجام جراحی‌های بیشتر منجر شود.
- ایجاد لخته خون: ایجاد لخته خون در پاها و ریه‌ها از دیگر عوارض شکستگی لگن در سالمندان است.
خطرات شکستگی لگن در سالمندان
عوامل و فاکتورهای مختلفی خطرات شکستگی لگن در سالمندان را افزایش می‌دهد. این فاکتورها شامل موارد زیر هستند:
- سن و جنس: تراکم استخوان و توده عضلانی با افزایش سن کاهش می‌یابد. همچنین افراد مسن به دلیل مشکلاتی در بینایی و حفظ تعادل ممکن است بیشتر از سایر گروه‌های سنی زمین بخورند. شکستگی لگن در زنان سه برابر مردان است؛ زیرا زنان به دلیل یائسگی و کاهش ترشح هورمون‌ها بیشتر از مردان در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
- اختلالات تیروئیدی: پرکاری تیروئید می‌تواند به پوکی استخوان منجر شود.
- اختلالات روده: شرایطی که در نهایت به کاهش جذب ویتامین D و کلسیم منجر شود، احتمال پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.
- عدم تعادل: بیماری‌هایی مثل پارکینسون، سکته مغزی و نوروپاتی احتمال زمین‌خوردن در سالمندان را افزایش می‌دهد. همچنین قند و فشار خون پایین هم می‌تواند باعث زمین‌خوردن سالمندان شود.
- داروها: مصرف داروهای کورتیزون مانند پردنیزون در درازمدت استخوان‌ها را ضعیف می‌کند. مصرف داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور هم می‌توانند باعث سرگیجه شود که در نهایت احتمال زمین‌خوردن و شکستگی در سالمندان را افزایش می‌دهد.
- عدم تحرک: عدم تحرک منجر به ضعیف‌شدن استخوان‌ها و عضلات می‌شود؛ در نتیجه احتمال شکستگی لگن فزایش می‌یابد.
- مصرف الکل و دخانیات: دخانیات و الکل باعث اختلال در فرایند استخوان‌سازی شده و منجر به پوکی استخوان می‌شوند.
شکستگی لگن در سالمندان چگونه درمان می شود؟
درمان شکستگی در سالمندان به عوامل مختلفی از جمله الگوی شکستگی، میزان جابه‌جایی استخوان‌ها و وضعیت کلی فرد بستگی دارد. درمان‌هایی که برای این نوع شکستگی وجود دارد به دو دسته کلی درمان‌های جراحی و درمان‌های غیر جراحی تقسیم می‌شوند.
درمان شکستگی لگن بدون جراحی در سالمندان، روش است که طی آن پزشک با استفاده از ابزارهای کمکی مثل عصا یا واکر برای حداقل سه ماه، بیماران را درمان می‌کند. این کار برای جلوگیری از انتقال وزن به پای آسیب‌دیده انجام می‌شود. اگر هر دوپای فرد آسیب‌دیده باشند استفاده از ویلچر توصیه می‌شود. همچنین ممکن است پزشک برای کاهش درد و جلوگیری از ایجاد لخته خون در پاها و لگن داروهای ضدانعقاد خون هم تجویز کند. در این روش درمانی لازم است بیمار چندین ماه استراحت کند. درمان بدون انجام جراحی معمولا برای شکستگی‌های خفیف و پایدار تجویز می‌شود.
در افرادی که دچار شکستگی ناپایدار لگن شده‌اند، ممکن است یک یا چند جراحی برای ترمیم کامل استخوان نیاز باشد. عمل شکستگی لگن در سالمندان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- تثبیت خارجی استخوان لگن: در این روش از فیکساتور خارجی برای تثبیت استخوان لگن استفاده می‌شود. در این جراحی پیچ‌ها یا پین‌هایی از طریق برش‌های کوچک روی پوست، وارد بدن می‌شوند. پین‌ها در دو طرف لگن بیرون از پوست باقی می‌مانند و به فیبر کربنی متصل می‌شوند. فیکساتورهای خارجی برای نگه‌داشتن استخوان در موقعیت صحیح استفاده می‌شود.
- کشش اسکلتی: در این روش از قرقره و وزنه‌های مختلف برای ترازکردن استخوان‌های لگن استفاده می‌شود. کشش اسکلتی اغلب بلافاصله پس از آسیب استفاده می‌شود و پس از جراحی برداشته می‌شود. در طول کشش اسکلتی پین‌های فلزی در استخوان ران یا ساق پا گذاشته می‌شود تا به قرارگیری استخوان‌ها در موقعیت صحیح کمک کنند. در برخی از بیماران کشش اسکلتی باعث کاهش درد هم می‌شود.
- تثبیت داخلی: طی این روش، ابتدا قطعات استخوانی که جابه‌جا شده‌اند در موقعیت صحیح قرار می‌گیرند سپس با کمک پیچ و صفحات فلزی که به بیرون استخوان متصل می‌شوند در کنار همدیگر نگه داشته می‌شوند.
درمان سریع شکستگی لگن در سالمندان صرفا با انجام جراحی ممکن است. بعد از انجام جراحی بسته به وضعیت سلامت و میزان تراکم استخوان‌های فرد، به چند هفته تا چند ماه زمان نیاز است تا بیمار به زندگی نرمال باز گردد.
بهترین فوق تخصص جراح لگن در کلینیک لگن تهران
پیشگیری از شکستگی لگن در سالمندان
باتوجه‌به سن و سبک زندگی افراد انجام اقدامات زیر می‌تواند برای جلوگیری از این مدل شکستگی در سالمندان مفید باشد:
- توصیه می‌شود افرادی که احتمال افتادن و زمین‌خوردن در آن‌ها بالاست، حین راه‌رفتن از وسایل کمکی مثل عصا و واکر استفاده کنند.
- رژیم غذایی سالم که حاوی ویتامین D و کلسیم است می‌تواند در تقویت استخوان‌ها موثر باشد.
- خودداری از مصرف سیگار در جلوگیری از پوکی استخوان بسیار موثر است.
- ورزش‌کردن و انجام تمرینات مقاومتی در تقویت استخوان‌ها و بهبود تعادل نقش مهمی دارد.
- مصرف داروهایی مانند بیس فسفونات در تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان موثر است؛ اما قبل از هرگونه مصرف لازم است با پزشک مشورت شود.
- تصادفات یکی از عوامل شکستگی لگن در سالمندان است. برای جلوگیری از بروز این نوع شکستگی لازم است قوانین رانندگی رعایت شود و حین عبور از خیابان به تمامی نکات ایمنی توجه شود؛
- سالمندان حین بالارفتن از نردبان و پله‌ها باید احتیاط کنند.
کلام پایانی
شکستگی در دوران سالمندی در ناحیه لگن، اتفاق ناگواری است که عامل اصلی بروز آن پوکی استخوان است. سبک زندگی سالم در طول زندگی فرایند پوکی استخوان را به تاخیر می‌اندازد. رژیم غذایی سالم با مقادیر استانداری از ویتامین D و کلسیم و همچنین انجام ورزش‌های مقاومتی و دوری از مصرف سیگار و الکل مصدا‌ق‌هایی از سبک زندگی سالم هستند.
اگر فردی دچار شکستگی لگن شود، در اکثر مواقع جراحی تنها گزینه درمان است. جراحی شکستگی لگن در سالمندان ممکن است عوارضی مثل عفونت، ایجاد لخته خون در پاها، زخم بستر و … را به همراه داشته باشد. گاهی سالمندی که دچار شکستگی در این ناحیه از بدنش می‌شود تا آخر عمر استقلالش را برای انجام کارهای روزمره از دست می‌دهد.
نقش پزشک در میزان موفقیت روش‌های درمانی غیرقابل‌انکار است؛ بنابراین لازم است فردی که دچار عارضه می‌شود در انتخاب پزشک و مرکز درمانی نهایت دقت را داشته باشد. نیاوران کلینیک این اطمینان را می‌دهد که بهترین روش درمانی را برای مراجعین خود تجویز می‌کند و در طول دوره درمانی همراه بیمار است تا این روند به‌خوبی طی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین نوبت ویزیت با نیاوران کلینیک تماس بگیرید.
