استخوان ترقوه، یکی از استخوان‌های اصلی سازنده مفصل شانه است. این استخوان در خطر شکستگی در اثر ضربه و افتادن قرار داشته و شکستگی‌های آن در بزرگسالان بسیار شایع است. شکستگی ترقوه چپ یا راست، حدود 5 درصد از شکستگی‌های استخوانی را تشکیل می‌دهد. این شکستگی می‌تواند بسیار دردناک باشد و حرکت بازو را سخت کند.
بسیاری از شکستگی‌های ترقوه بدون جراحی قابل درمان هستند، اما برای درمان انواع خاصی از شکستگی‌های ترقوه، نیاز به جراحی وجود دارد. در ادامه به انواع شکستگی‌های ترقوه، علائم و تشخیص آن‌ها بیشتر می‌پردازیم و مراقبت‌های بعد از شکستگی ترقوه را توضیح خواهیم داد.
شکستگی ترقوه یا کلاویکل چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
ترقوه بین استرنوم و استخوان شانه قرار دارد و بازو را به تنه متصل نگه می‌دارد. با این که چندین عصب و عروق خونی مهم از بالای کلاویکل عبور می‌کنند، اما آن‌ها به ندرت در جریان شکستگی‌های ترقوه آسیب می‌بینند.
شکستگی‌های استخوان ترقوه می‌تواند به شکل ترک‌خوردگی استخوان باشد، در مواردی هم ممکن است استخوان خرد شده و قطعات حاصل از شکستگی، از جای خود جابه‌جا شوند. در بیشتر موارد علت شکستگی استخوان ترقوه، سقوط روی شانه یا روی بازو است. برخی از ریسک فاکتورها نیز می‌توانند خطر شکستگی ترقوه را افزایش دهند، به همین دلیل بعضی افراد در شکستگی‌های ترقوه مستعدتر از سایرین هستند.
علل شکستگی استخوان ترقوه چیست؟
نیرو و فشار اضافی وارد شده به ترقوه ممکن است باعث شکستگی آن شود. از مهمترین علل شکستگی این استخوان می‌توان موارد زیر را نام برد:
- برخورد و سقوط روی شانه، این اتفاق در ورزش‌هایی مانند هاکی و فوتبال بسیار رایج است.
- ضربه‌های مستقیم به ترقوه در حوادثی مانند تصادفات رانندگی
- آسیب به ترقوه در طول زایمان و در هنگام عبور نوزاد از کانال زایمانی
- پایین افتادگی شانه به سمت پایین و جلو
- ناتوانی در حرکت دادن و بلند کردن بازو به علت احساس درد بسیار شدید
- احساس به هم ساییده شدن استخوان‌ها، در هنگام حرکت دادن بازو
- تغییر شکل، برآمدگی و آثار التهاب و تورم در محل شکستگی
- کبودی، درد و حساسیت به لمس در محل شکستگی
- شنیدن صدای تق در هنگام شکستگی استخوان
- احساس بی حسی، مورمور و سوزن‌سوزن شدن
- و بیرون زدگی استخوان از پوست، این علامت به ندرت و تنها در شکستگی‌های شدید دیده می‌شود.
- سنین 10 تا 19 سال، تا قبل از سن 20 سالگی استخوان ترقوه بالغ نمی‌شود. به همین دلیل افراد 10 تا 19 سال در ریسک بالاتری قرار دارند.
- سنین بالا، به خصوص سنین بالای 70 سال بیشتر در خطر هستند.
- مراحل اولیه استئوپنی، این بیماری باعث کاهش توده استخوانی و در نهایت افزایش خطر شکستگی می‌شود.
- شرح اتفاقی که منجر به وارد شدن آسیب به ترقوه شما شده است.
- بررسی ناحیه آسیب دیده
- عکس‌برداری با اشعه ایکس به پزشک این امکان را می‌دهد تا شدت شکستگی و محل دقیق آن را به درستی ارزیابی کند. با روش‌های تصویربرداری، می‌توان شکستگی‌های احتمالی در سایر استخوان‌ها را هم بررسی کرد.
- آرتریوگرافی یا آرتریوگرام که از اشعه ایکس و ماده حاجب، برای بررسی داخل عروق خونی کمک می‌گیرد.
- سی تی اسکن که تصاویر دقیق‌تری نسبت به اشعه ایکس ارائه می‌دهد.
- اولتراسوند که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از آنچه در بدن اتفاق می‌افتد، استفاده می‌کند.
- وسایل پشتیبان بازو: می‌توان از این وسایل برای پشتیبانی از بازو و مفصل شانه استفاده کرد.
- دارو: داروهای ضد درد از جمله استامینوفن، می‌تواند به تسکین درد ناشی از شکستگی ترقوه کمک کند.
- فیزیوتراپی: اگرچه مقداری درد وجود خواهد داشت، اما فیزیوتراپی برای حفظ حرکت بازو برای جلوگیری از سفتی و ایجاد اشکال در حرکات آن مهم است.
- آسیب به عروق خونی یا اعصاب در محل شکستگی
- شکستگی‌هایی که باعث پارگی پوست می‌شوند.
- قطعات شکستگی، در موقعیت مناسبی برای جوش خوردن قرار ندارند.
مطالعه بیشتر: و چگونه درمان می شود شانه یخ زده یا شانه منجمد چیست
علائم و نشانه‌های شکستگی استخوان ترقوه
شکستگی ترقوه می‌تواند بسیار دردناک بوده و باعث محدودیت حرکت بازو و مفصل شانه شود. از سایر علائم و نشانه‌هایی که ممکن است ایجاد شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر هریک از علائمی که در بالا ذکر شد را دارید یا اخیراً به استخوان کلاویل شما ضربه وارد شده است، لازم است حتماً برای بررسی‌های لازم، به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
انواع شکستگی‌های شانه
مفصل شانه یکی از پرتحرک‌ترین مفاصل بدن است، به همین دلیل احتمال شکستگی‌ها و دررفتگی‌های شانه بسیار زیاد است. انواع شکستگی شانه باتوجه به محل ایجاد آن، به صورت زیر شناخته می‌شوند:
شکستگی استخوان ترقوه
شایع‌ترین نوع شکستگی‌های شانه، شکستگی ترقوه است. این دسته از شکستگی‌های شانه، باعث علائمی مانند درد، افتادگی شانه، التهاب و اشکال در حرکات بازو می‌شوند.
شکستگی استخوان سر بازو
قسمت فوقانی استخوان بازو، گرد و دایره‌ای شکل بوده و در مفصل شانه حرکت می‌کند. شکستگی‌های استخوان بازو، ممکن است در اثر تصادفات رانندگی ایجاد شود. این دسته از شکستگی‌ها، در افرادی که از بیماری پوکی استخوان رنج می‌برند، بسیار شایع‌تر است.
مطالعه بیشتر: علت، علائم، راه های پیشگیری و درمان پوکی استخوان
شکستگی استخوان کتف
استخوان کتف، یک استخوان مثلثی بزرگ در مفصل شانه است. این استخوان مقاومت زیادی در برابر ضربه‌های وارد شده دارد، اما در صورت وجود فشار و نیروی بسیار شدید، احتمال شکستگی‌های آن نیز بیشتر می‌شود. این دسته از شکستگی‌های مفصل شانه، در اغلب موارد نیاز به جراحی ندارد.
عوامل خطرساز یا ریسک فاکتورهای شکستگی ترقوه
عوامل زمینه‌ساز و ریسک فاکتورهای شکستگی ترقوه، شامل موارد زیر است:
با این که این ریسک فاکتورها احتمال خطر شکستگی ترقوه را افزایش می‌دهند، اما احتمال شکستگی در همه افراد وجود دارد.
نحوه تشخیص شکستگی استخوان ترقوه یا کلاویکل
اگر احساس می‌کنید استخوان ترقوه شما شکسته است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص شکستگی، سؤالات زیر را از شما می‌پرسد:
مطالعه بیشتر: کلینیک فوق تخصصی دست
اگر پزشک شما به این شک کند که در جریان شکستگی ترقوه به شریان‌ها، اعصاب یا مفصل شانه آسیب وارد شده است، ممکن است علاوه بر مواردی که در بالا گفتیم، انجام برخی روش‌های تشخیصی دیگر را هم پیشنهاد کند:
روش‌های درمان شکستگی استخوان ترقوه
درمان شکستگی استخوان ترقوه یا کلاویکل به دو روش جراحی و غیرجراحی ممکن است؛ پزشک بر اساس شرایط بیمار یکی از این دو روش را پیشنهاد می‌کند. از روش‌های غیر جراحی درمان شکستگی ترقوه می‌توان موارد زیر را نام برد:
مطالعه بیشتر: کلینیک فوق تخصصی فیزیوتراپی
در چه مواردی نیاز به عمل جراحی شکستگی استخوان ترقوه وجود دارد؟
در برخی شرایط خاص برای درمان شکستگی استخوان ترقوه، نیاز به جراحی وجود دارد؛ از این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جراحی شکستگی ترقوه، جااندازی باز و فیکساسیون داخلی نامیده می‌شود. در این روش، جراح پس از بازگرداندن قطعات حاصل از شکستگی به محل اولیه خود، آن‌ها را با استفاده از پین و پیچ، در جای خود ثابت می‌کند. با این روش، جوش خوردن استخوان ترقوه به درستی اتفاق می‌افتد.
جمع‌بندی
استخوان ترقوه از جمله استخوان‌های مهم شانه است که ریسک ضرب‌دیدگی یا شکستگی در آن بالاست. این شکستگی‌ها علاوه بر درد زیاد، در حرکت بازو نیز اختلال ایجاد می‌کنند و در برخی موارد ممکن است باعث آسیب‌دیدگی عروق خونی، اعصاب یا مفاصل دیگر شوند. پزشک بر اساس نوع و شدت شکستگی می‌تواند دو نوع درمان جراحی یا غیر جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد.
سلام، من در کانادا هستم و دخترم در حاداث ای دچار شکستگی ترقوه شده، از اطلاعاتی که نوشته استفاده کردم بسیار ممنون هستم
عالی بود ممنون از شما