دررفتگی کشکک زانو زمان اتفاق می‌افتد که کشکک زانو (استخوان کوچکی که جلوی زانو قرار دارد) از شیار استخوان ران خارج می‌شود. این اتفاق اغلب برای ورزشکاران رخ می‌دهد و می‌توان گفت زنان بیشتر از همه در معرض این آسیب هستند. در ادامه این مطلب به در رفتگی کشکک زانو و زمان مراجعه به متخصص ارتوپد و کلینیک فیزیوتراپی را بررسی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
کشکک زانو کجاست؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت کشکک زانو در قسمت جلویی مفصل زانو قرار دارد. این استخوان به تاندون عضله چهار سر ران متصل است و به‌عنوان یک قرقره عمل می‌کند و به ماهیچه کمک می‌کند تا زانو را صاف کند. کشکک زانو در شیار استخوانی در انتهای استخوان ران قرار می‌گیرد. این شیار به نام شیار پاتلوفمورال شناخته می‌شود. اگر در این مناطق احساس ناپایداری کشکک زانو داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علت در رفتگی کشکک زانو چیست؟
به‌طورکلی باید گفت علت اصلی در رفتگی کشکک و زانو درد واردشدن ضربه شدید و ناگهانی به زانو است. این ضربه می‌تواند در اثر زمین‌خوردن، ضربه به زانو، پیچ‌خوردن زانو، تصادف و آسیب های ورزشی ایجاد شود. برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به بی‌ثباتی کشکک زانو را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- ناهنجاری‌های مادرزادی در مفصل زانو، مانند شیار پاتلوفمورال کم‌عمق یا ناهنجاری‌های تاندون کشکک
- آسیب های قبلی به زانو، مانند در رفتگی کشکک یا شکستگی کشکک
- ضعف عضلات چهار سر ران
- عدم تعادل عضلات اطراف زانو
جالب است بدانید زنان بیشتر از مردان در معرض خطر در رفتگی کشکک زانو هستند. همچنین این آسیب زانو می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در افراد بین ۱۰ تا ۲۰ سال و زنان بالغ دیده می‌شود.
نشانه های در رفتگی کشکک زانو کدامند؟
مفصل زانو از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان ران، ساق پا و کاسه زانو در وسط. به طور معمول، هنگامی که پای خود را خم و صاف می‌کنید، کاسه زانو در داخل یک شیار عمودی بین انتهای پایین استخوان ران و انتهای بالایی استخوان ساق پا (شیار تروکلر) به بالا و پایین می‌لغزد. شبکه‌ای از تاندون‌ها و رباط‌ها کاسه زانو را در داخل شیار محکم می‌کند و در حین حرکت خم می‌شود.
هنگامی که کشکک در می‌رود، به بیرون از شیار تروکلئر منتقل می‌شود و دیگر نمی‌تواند بالا و پایین حرکت کند. این کار زانو را قفل می‌کند و رباط‌ها را از جای خود بیرون می‌کشد و اغلب آنها را پاره می‌کند. در بیشتر موارد (۹۳٪ مواقع)، کاسه زانو به سمت خارج، به سمت شیار بیرون می‌آید. در رفتگی کشکک معمولاً یک آسیب حاد ناشی از ضربه یا چرخش و پیچش ناگهانی است.
مانند هر دررفتگی تا زمانی که کاملاً درمان نشود دردناک و ناتوان‌کننده است. اما دررفتگی کلاهک زانو گاهی اوقات خود را اصلاح می‌کند.همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم ناپایداری کشکک زانو نوعی آسیب است که در آن کشکک از شیار استخوان ران خارج می‌شود. این آسیب می‌تواند باعث درد شدید، تورم، کبودی و تغییر شکل زانو شود.
شایع‌ترین علائم در رفتگی کشکک زانو عبارت‌اند از:
- درد شدید و ناگهانی در زانو
- تورم زانو
- کبودی زانو
- تغییر شکل زانو
- بی‌ثباتی زانو
- کاهش دامنه حرکتی زانو
در موارد شدید، ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد، مانند:
- اختلال در خون‌رسانی به زانو
- آسیب به اعصاب اطراف زانو
- آسیب به رباط‌ها یا غضروف‌های اطراف زانو
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، مهم است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. در رفتگی کشکک زانو یک آسیب جدی است که می‌تواند روی رباط زانو و مفصل زانو اثرگذار باشید و باید سریعاً درمان شود.
احتمال در رفتگی کشکک زانو در چه افرادی بیشتر است؟
درباره این موضوعات نمی‌توان همیشه با قطعیت صحبت کرد؛ اما بعضی شرایط و ویژگی‌ها می‌توانند احتمال درد زانو و دررفتگی آن را افزایش دهند که لازم است به آنها توجه بیشتری داشته باشید. احتمال در رفتگی کشکک زانو در افراد زیر بیشتر است:
- زنان: زنان نسبت به مردان دو تا سه برابر بیشتر در معرض در رفتگی کشکک زانو هستند. این به دلیل شلی طبیعی رباط‌ها در زنان است.
- افراد جوان: بی ثباتی کشکک زانو بیشتر در افراد جوان بین ۱۰ تا ۲۰ سال دیده می‌شود. این به دلیل رشد سریع استخوان‌ها و عضلات در این سنین است.
- ورزشکاران: ورزشکارانی که فعالیت‌های پربرخوردی مانند فوتبال، بسکتبال، اسکیت و دو را انجام می‌دهند، در معرض خطر بیشتری برای مشکل زانو هستند.
- افرادی با مشکلات ساختاری در زانو: افرادی که با مشکلات ساختاری در زانو مانند ناهنجاری‌های استخوانی، ضعف عضلات یا سفت‌شدن بافت‌های نرم اطراف زانو مواجه هستند، باید بیشتر از زانوهای خود مراقبت کنند.
عوامل دیگری که می‌توانند خطر دررفتگی زانو را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- کف پای صاف
- وزن زیاد
- سابقه خانوادگی در رفتگی کشکک زانو
در رفتگی کشکک معمولاً با درد شدید، تورم و کبودی همراه است. در برخی موارد، ممکن است فرد نتواند زانوی خود را صاف کند. در صورت بروز هر یک از این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
نحوه تشخیص در رفتگی کشکک زانو
تشخیص دررفتگی زانو معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک، زانو را بررسی می‌کند تا علائم دررفتگی را مشاهده و دامنه حرکت آن را ارزیابی کند. در برخی موارد، ممکن است از اشعه ایکس یا ام آر آی برای بررسی آسیب به استخوان‌ها یا غضروف‌ها استفاده کند. علائم در رفتگی کشکک زانو عبارت‌اند از:
- درد شدید در زانو
- تورم زانو
- کبودی زانو
- عدم توانایی صاف‌کردن زانو
- صدای شکستن یا ترکیدن در هنگام دررفتگی
اگر هرکدام یک از این علائم را دارید، حتماً به اولین مرکز درمانی که نزدیک محل زندگی شما قرار دارد مراجعه کنید و از کمک حرفه‌ای پزشکی بهره‌مند شوید.
برای درمان در رفتگی کشکک زانو به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان در رفتگی کشکک زانو باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. متخصص ارتوپد یک پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماری‌ها و آسیب‌های سیستم اسکلتی عضلانی است. او می‌تواند با معاینه زانو و انجام آزمایشات تصویربرداری، تشخیص در رفتگی کشکک زانو را تأیید کند و بهترین روش درمان را برای شما تعیین کند. دررفتگی زانو می‌تواند به صورت خفیف یا شدید باشد. در موارد خفیف، ممکن است فقط نیاز به استراحت، یخ درمانی، کمپرس و بالا نگه‌داشتن زانو (RICE) باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم رباط‌ها یا عضلات آسیب‌دیده باشد.
نحوه درمان در رفتگی کشکک زانو
درمان در رفتگی کشکک زانو به‌شدت آسیب بستگی دارد. در بیشتر موارد، دررفتگی زانو با درمان غیرجراحی قابل‌درمان است. این درمان شامل موارد زیر است:
- یخ درمانی: یخ درمانی به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. می‌توانید از یک کیسه یخ یا کیسه سبزیجات منجمد استفاده کنید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی زانو خود قرار دهید. این کار را هر ۲ تا ۳ ساعت تکرار کنید.
- بالا نگه‌داشتن زانو: بالا نگه‌داشتن زانو به کاهش تورم کمک می‌کند. زانو خود را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. می‌توانید از بالش یا حوله برای این کار استفاده کنید
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند به کم‌شدن درد و التهاب کمک کنند.
در صورت وجود آسیب قابل‌توجهی به استخوان یا غضروف و تاندون‌های زانو، ممکن است پزشک شما جراحی را برای ترمیم آن توصیه کند. در صورت داشتن دررفتگی مکرر کشکک یا ناپایداری مزمن کشکک، ممکن است جراحی نیز توصیه شود. جراحی برای درمان در رفتگی کشکک زانو معمولاً شامل موارد زیر است:
- بازگرداندن کشکک به محل خود: این کار با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح یک برش در بالای زانو ایجاد می‌کند و کشکک را به محل خود برمی‌گرداند.
- تقویت ساختارهای نگهدارنده کشکک: این کار ممکن است شامل ترمیم رباط‌ها یا تاندون‌هایی باشد که کشکک را در محل خود نگه می‌دارند.
ریکاوری پس از جراحی
ریکاوری این جراحی معمولاً چند ماه طول می‌کشد. در ابتدا، زانو شما با یک بریس یا آتل بی‌حرکت خواهد ماند. پس از برداشتن بریس یا آتل، فیزیوتراپی برای کمک به بازیابی دامنه حرکتی و قدرت زانو شما ضروری است. اما چه‌کارهایی را می‌توان برای کاهش ریسک در رفتگی کشکک زانو انجام داد؟ برای این کار می‌توانید موارد زیر را انجام دهید:
- عضلات چهار سر ران خود را تقویت کنید.
- از کفش‌های مناسب استفاده کنید.
- از پرش‌های بلند و حرکات سریع اجتناب کنید.
- تغذیه سالمی داشته باشید و مصرف کلسیم و انجام ورزش‌های روتین را فراموش نکنید.
جمع‌بندی
در این مطلب از نیاوران کلینیک به چگونگی در رفتگی کشکک زانو، تشخیص این آسیب و نحوه مراقبت از زانوی آسیب دیده پرداختیم. تجربه شما درباره این آسیب چیست؟ چه راه درمانی را پیش گرفتید و فرآِیند بهبودتان چگونه بود؟ در صورت احساس هرگونه درد و مشکل به دکتر فوق تخصص زانو مراجعه کنید.
