شاید برای شما هم پیش آمده باشد که گاهی از درد گردن یا کمر به ستوه آمده باشید و بخواهید برای این بیماری چاره‌ای بیندیشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک راه‌های متفاوتی را پیشنهاد دهد؛ اما منیپولیشن ستون فقرات یا همان درمان دستی ستون فقرات درواقع روشی است که در آن فیزیوتراپیست یا پزشک، در کلینیک فیزیوتراپی به کمک ابزار یا دست با اعمالی خاص بر مبنای فشار یا حرکاتِ رانشیِ کنترل‌شده، اقدام به بهبود یا کاهش درد مفاصل می‌کند؛ اما برای این کار، بررسی شرح‌حال بیماری و شرایط او از اهمیت زیادی برخوردار است.
از این رو بهتر است بیمار قبل از هر اقدامی برای درمان، ابتدا اطلاعاتی کلی یا جزئی را در این خصوص جمع‌آوری کند. اگر به‌تازگی به شما پیشنهاد انجام این روش داده شده است، بد نیست این مقاله از سایت نیاوران کلینیک را با دقت مطالعه کنید.
عملکرد و نحوه انجام منیپولیشن ستون فقرات چگونه است؟
بقراط اولین پزشک یونانی بود که به شکل مبتدی منیپولاسیون ستون فقرات را برای درمان و کاهش کمردرد استفاده می‌کرد. این عملکرد پس از مدتی در نقاط مختلفی از دنیا ازجمله اندونزی، آسیا، هند، روسیه و نروژ رواج یافت تا جایی که امروزه اغلب پزشکان طب نوین و سنتی به این روش ایمان دارند و آن را برای بسیاری از دردهای مفصلی ازجمله فتق دیسک و التهاب مفاصل استفاده می‌کنند.
به‌طورکلی منیپولیشن یا منیپولاسیون ستون فقرات یک‌راه درمانی محسوب می‌شود که در آن نحوه درمان، ترکیبی از حرکت و تکان دادن مفاصل، ماساژ، ورزش و علم فیزیوتراپی است. معمولاً فیزیوتراپیست بر اساس آناتومی بدن انسان از روش‌های ذکرشده برای کاهش فشار روی مفاصل، کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصبی استفاده می‌کند. همچنین معمولاً از این روش درمانی برای درمان کمر درد، گردن درد، درد شانه‌ها، سردرد، مشکلات سینوسی و دردهای قاعدگی استفاده می‌شود.
مطالعه بیشتر: دکتر کمر درد یا فوق تخصص کمر کیست؟
خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی بیش از 100 نوع حرکت منیپولیشن وجود دارد که در سراسر جهان با تنظیم ستون فقرات توسط پزشکان و کایروپراکتور ها انجام می‌شود. معمولاً آن‌ها پس شرح‌حال و بررسی وضعیت جسمی بیماری اقدام به انجام حرکات چرخشی، موبیلیزیشن بافت نرم، گرما درمانی و… باهدف تسکین یا کاهش درد می‌کنند. جالب است بدانید که در منیپولیشن، فیزیوتراپیست با اجرای تکنیک‌های خود می‌تواند سبب شود که شما صداهایی مانند زمانی که انگشت دست خود را فشار می‌دهید، بشنوید که تا حدودی طبیعی است.
تکنیک های منیپولیشن ستون فقرات کدامند؟
اگرچه بیش از 100 حرکت برای منیپولیشن ستون فقرات وجود دارد، اما عموماً کایروپراکتور یا فیزیوتراپیست از 8 الی 10 حرکت مؤثر در هر جلسه استفاده می‌کند تا هر چه سریع‌تر بیمار آرامش خود را به دست آورد. تمامی این حرکات باهدف بازیابی یا تقویت عملکرد مفاصل، رفع التهاب مفصل و کاهش درد انجام می‌گیرد. ازجمله مهم‌ترین تکنیک‌های منیپولاسیون ستون فقرات می‌توان موارد زیر را نام برد.
حرکات رانشی
یکی از متداول‌ترین تکنیک‌های منیپولیشن ستون فقرات، تکنیک رانشی است که در این روش معمولاً پزشک با اعمال نیروی ناگهانی با سرعت‌بالا می‌تواند در کاهش و بهبود دردهای مفصلی مؤثر باشد. معمولاً اغلب بیماران با اجرای تکنیک‌های رانشی پس از جلسه، سلامت خود را به دست می‌آورند، مشروط بر اینکه توصیه‌های پزشک را فراموش نکنند.
حرکات نرم
نخستین موضوعی که در هنگام تشکیل پرونده بیمار بررسی می‌شود، وضعیت او ازنظر جسمی است. ابتلا به بیماری پوکی استخوان، سن بیمار، جنسیت او و غیره می‌توانند تعیین‌کننده نوع تکنیک توسط پزشک باشد. در تکنیک نرم، پزشک از حرکات ملایم و سنجیده‌ای برای درمان بیمار استفاده می‌کند تا استخوان‌های او دچار آسیب جدی نشوند.
حرکات چرخشی
در روش چرخشی، معمولاً فیزیوتراپیست با اعمال حرکات چرخشی و انجام حرکات ماساژ، سعی در بهبود کوفتگی‌ها و التهابات مفصلی دارد. معمولاً از این روش برای درمان دردهای عمیق استفاده می‌شود. در این روش بررسی سابقه بیمار از اهمیت زیادی برخوردار است.
یخ درمانی
یخ درمانی یک روش نوین برای کاهش و تسکین درد محسوب می‌شود. در این روش از سرما در کنار انجام اعمال کنترل‌شده می‌توان تا حد قابل‌توجهی دردهای مفصلی و استخوانی را کاهش داد و به روند بهبود سرعت بخشید.
گرما درمانی
گاهی گرم کردن یک نقطه از بدن می‌تواند تا حد قابل‌توجهی موجب بهبود عملکرد اندام و درمان آن شود. ازاین‌رو گاهی پزشک می‌تواند با گرم کردن یک ناحیه و اعمال تکنیک‌های مخصوص خود از بروز آسیب جدی جلوگیری کند.
مطالعه بیشتر: کلینیک فوق تخصصی دیسک کمر و گردن
منیپولیشن یا دستکاری ستون فقرات ناحیه گردن
دستکاری ستون فقرات گردنی یک روش رایج برای بهبود دردهای ناحیه گردن است. معمولاً این روش به بیمارانی که از درد گردن، قسمت فوقانی کمر، شانه، بازو و سردرد شکایت دارند، پیشنهاد می‌شود و انجام آن پیامدهای بسیار مطلوبی را برای بیمار خواهد داشت که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش درد، بهبود حرکت گردن و بازگرداندن عملکرد به ناحیه سر و گردن اشاره کرد.
منیپولیشن یا دستکاری ستون فقرات ناحیه کمر
کمردرد، شایع‌ترین مشکل اسکلتی- عضلانی در سطح جهان با شیوع 7.5٪ در تمام گروه‌های سنی است و تکنیک‌های دستکاری ستون فقرات به‌عنوان یکی از شیوه‌های درمان کم‌خطر محسوب می‌شود که در آن می‌توان روش مختلفی از ماساژ درمانی، تحریکات نورولوژیکی و بازتابی عضلات را مشاهده کرد.
معمولاً در اغلب مواقع پس از بررسی وضعیت بیمار تکنیک‌های دستکاری ستون فقرات برای بیمارانی با مفاصل آسیب‌دیده، التهاب ناحیه کمر و افراد مستعد کمردرد پیشنهاد می‌شود؛ چراکه منیپولیشن ستون فقرات یک روش اثربخش و ایمن برای بهبود دردهای مختص ستون فقرات است. ازجمله مهم‌ترین راه‌های درمان کمردرد در منیپولیشن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تحریک پذیری نورون حرکتی
تحقیقات نشان می‌دهد تحریک‌پذیری بیش‌ازحد نورون حرکتی، می‌تواند منجر به افزایش فعالیت عضلانی شود. طبق نظر پزشکان، دستکاری ستون فقرات از طریق متعادل نگه‌داشتن فعالیت نورون حرکتی، می‌تواند عضلات بیش‌فعال را آرام کند. پس با انجام رفلکس‌های کششی ستون فقرات می‌توان تا حد قابل‌توجهی دردهای ناحیه کمر را تسکین داد.
فعالیت عضلانی
انجام و اعمال برخی حرکات عضلانی می‌تواند تا حد قابل‌توجهی دردهای اسپاسمی را مهار کند، لذا با انجام فعالیت‌های عضلانی و تحریکات مکانیکی تا حد قابل‌توجهی دردهای ناحیه ستون فقرات بیمار کاهش می‌یابد و او می‌تواند به زندگی طبیعی خود بازگردد. انجام حرکاتی که در طی جلسات منیپولیشن ستون فقرات در کنار یک سبک زندگی سالم تا حد زیادی می‌تواند در بهبود و درمان بیمار مؤثر باشد.
مزایای منیپولیشن ستون فقرات: مزایای منیپولیشن گردن و کمر
دستکاری ستون فقرات یا منیپولیشن ستون فقرات یکی از چندین روش غیر دارویی برای درمان و تسکین انواع کمردردهای حاد و مزمن است که می‌تواند تا حد زیادی در بهبود بیمار مؤثر باشد. همچنین این روش علاوه بر تسکین دردهای ناحیه کمر، می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی بیمار ازجمله راه رفتن، ایستادن، خوابیدن و تسهیل در انجام کارهای روزه مؤثر باشد، اما این تمام ماجرا نیست؛ بلکه از دیگر مزایای منیپولیشن می‌توان موارد زیر را نام برد.
- روشی ایمن
- غیرتهاجمی
- مؤثر در کاهش خستگی
- اثر مطلوب بر بهبود فتق دیسک
- کاهش انقباضات اسپاسمی
- بدون استفاده از دارو
- کاهش سردردهای بی‌دلیل
- رفع خشکی مفاصل و استخوان‌ها
- درمان دردهای لگنی
- اثرگذار بر دردهای مفصل پا
مطالعه بیشتر: دکترعلت درد مفاصل چیست
عوارض منیپولیشن ستون فقرات؛ عوارض منیپولیشن گردن و کمر
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، روش منیپولیشن ستون فقرات روشی کامل ایمن مورد تائید طب نوین و طب سنتی است. این روش، عوارض کمی دارد که برخی از آن‌ها بسیار نادر هستند. ازجمله مهم‌ترین عوارض این روش درمانی که برخی از آن‌ها ممکن است پس از 12 ساعت کاملاً رفع شوند می‌توان موارد زیر را نام برد.
- سردرد
- سفتی گردن
- احساس آزردگی یا ناراحتی ناحیه ستون فقرات
- هزینه جلسات نسبتاً بالا
- آسیب به شریان‌های گردن در موارد نادر
- خطر سکته مغزی
نکته مهمی که بیماران باید نسبت به آن واقف باشند این است که اگر پس از 24 ساعت بازهم احساس گردن درد یا سردرد داشتند، حتماً به پزشک مراجعه کنند. ضمن اینکه قبل از شروع جلسات درمانی، اگر مبتلابه بیماری زمینه‌ای نظیر صرع، دیابت، فشارخون و غیره هستید، حتماً این موضوع را با پزشک یا فیزیوتراپیست در جریان بگذارند.
جمع‌بندی
به‌طورکلی منیپولیشن ستون فقرات یا دستکاری ستون فقرات درواقع تکنیکی است که در آن پزشک به کمک انجام اعمال چرخشی، رانشی، یخ درمانی و…، سعی در بهبود و تسکین دردهای ناحیه گردن و ستون فقرات دارد. این روش ایمن و بدون نیاز به دارو از سالیان دور مورد تائید بسیاری از پزشکان طب جدید و سنتی بوده است. ضمن اینکه این روش دارای مزایای زیادی ازجمله کاهش خستگی است.
پس اگر مدت زیادی است که از دردهای ناحیه گردن و ستون فقرات رنج می‌برید توصیه می‌کنیم که حتماً پس از مشورت با پزشک، این روش ایمن و مؤثر را امتحان کنید. مخاطبین عزیزی که از این روش مفید درمانی استفاده کرده‌اند، حتماً تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارند. از اینکه نیاوران کلینیک را به جهت آگاهی از این شیوه درمانی انتخاب کردید، بسیار خوشحالیم و امیدواریم که همواره در سلامت کامل به مسیر زندگی خود ادامه دهید.
