عفونت استخوان یکی از بیماری‌های خطرناک برای اسخوان‌ها است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. استخوان‌ها در معرض خطرات زیادی همچون شکستن و پوکی هستند؛ اما یکی دیگر از خطراتی که استخوان‌ها را تهدید می‌کند، عفونت است. استخوان‌ها می‌توانند توسط عوامل خارجی عفونت کنند و این عفونت، توانایی انتقال از یک استخوان به یک استخوان دیگر را دارد.
در این مقاله راجع به درمان و دلایل و علائم استئومیلیت یا همان التهاب استخوان صحبت خواهیم کرد؛ زیرا این بیماری باید جدی گرفته شود. متاسفانه عدم داشتن آگاهی راجع به علائم و نشانه های عفونت استخوان ، می‌تواند باعث آسیب‌های شدیدی به استخوان‌ها شود که جبران ناپذیر هستند.
عفونت استخوان یا استئومیلیت چیست؟
به زبان ساده عفونت در استخوان، به معنی نفوذ باکتری به بافت و مغز استخوان و آلوده کردن استخوان است. به عفونی شدن استخوان، التهاب استخوان نیز گفته می‌شود که جزو موارد پزشکی خطرناک است و باید فوراً درمان شود؛ زیرا آسیب‌هایی که عفونت به استخوان وارد می‌کند، جبران ناپذیر هستند. چندین دلیل وجود دارد که باعث می‌شوند استخوان عفونت پیدا کند که یکی از آن‌ها، شکستگی استخوان است.
این بیماری مرتبط با سن نیست، یعنی در تمامی سنین می‌تواند رخ دهد. در واقع بیشترین مبتلایان به التهاب استخوان، جوانان و نوجوانان هستند؛ زیرا شکستگی استخوان و عمل‌های استخوان در این سنین بیشتر است و همچنین خطر آلودگی باکتریایی نیز بیشتر است. باکتری که باعث عفونت در استخوان می‌شود، استافیلوکوک طلایی نام دارد که از طریق جریان خون وارد روزنه‌های استخوان می‌شود و آن را آلوده می‌کند. این بیماری معمولا در استخوان‌های ران، درشت نی، ساق پا و دست رخ می‌دهد.
درصد رخ دادن این بیماری در زنان و مردان یکسان است و هیچ مشخصه‌ای برای اینکه این بیماری مرتبط با جنسیت باشد وجود ندارد؛ ولی به دلیل فعالیت زیاد جنس مذکر و شکستگی‌های استخوانی بیشتر و همچنین ارتباط بیشتر با محیط، این بیماری در جنس مذکر بیشتر دیده می‌شود. علاوه بر بافت استخوان، عفونت می‌تواند به مغز استخوان نیز سرایت کند و در آن صورت شاهد عفونت مغز استخوان هستیم که خطرات بیشتری دارد؛ زیرا اگر درمان آن به صورت فوری آغاز نشود، موجب عفونت مزمن می‌شود که نوع دوم استئومیلیت است. استئومیلیت دو نوع اصلی دارد که در ادامه مطلب آن‌ها را برای شما شرح داده‌ایم.
انواع عفونت استخوان
استخوان‌ها در دو مرحله به عفونت دچار می‌شوند که مرحله اول، عفونت حاد استخوان و مرحله دوم، عفونت مزمن استخوان نام دارد. در ابتدا بیمار به نوع حاد آن دچار می‌شود که اگر درمان آن آغاز نشود، این بیماری پیشرفت می‌کند و به عفونت مزمن تبدیل می‌شود که به مراتب درمان آن سخت‌تر و همچنین طولانی‌تر خواهد بود.
عفونت حاد استخوان
عفونت حاد، نوع اولیه عفونت است که زمان رخ دادن آن 2 هفته پس از ورود باکتری به بافت استخوان است. زمانی که باکتری آلوده از طریق روزنه‌هایی که در اثر شکستگی رخ داده‌اند وارد بافت استخوان می‌شود، 2 هفته زمان نیاز دارد تا تبدیل به عفونت شود. زمانی که عفونت حاد رخ می‌دهد، دردهای شدیدی در ناحیه عفونت دیده می‌شوند که در بزرگسالان، بیشتر ستون فقرات و دست‌ها درگیر آن می‌شوند و در کودکان، استخوان‌های پا با آن درگیر می‌شوند. عفونت حاد اگر درمان نشود، تا چندین هفته بیمار را دچار دردهای شدید خواهد کرد و ادامه خواهد داشت تا تبدیل به عفونت مزمن می‌شود.
مطالعه بیشتر: علت درد کمر و لگن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
عفونت مزمن استخوان
عفونت مزمن دومین مرحله از التهاب استخوان است که معمولا پس از 6 هفته از ورود باکتری به بافت استخوان مشاهده خواهد شد. اگر عفونت حاد درمان نشود، درجه عفونی شدن استخوان تا حدی پیش می‌رود که می‌تواند دیگر استخوان‌ها را نیز درگیر کند و همچنین مغز استخوان را به شدت درگیر خود کند. نوع مزمن عفونت در استخوان‌ها، آخرین فرصت برای درمان التهاب استخوان است؛ زیرا اگر درمان نشود؛ موجب نابودی کلی استخوان‌ها خواهد شد و همچنین عفونت را به دیگر استخوان‌های مهم بدن نیز منتقل می‌کند. البته جای نگرانی برای درمان عفونت نیست، زیرا روش‌های درمانی بسیار موثری برای این بیماری وجود دارد که در انتهای مطلب به آن‌ها اشاره کرده‌ایم. اکنون همراه ما باشید تا با دلایل رخ دادن التهاب استخوان آشنا شوید.
دلایل عفونت استخوان چیست؟
عفونت استخوان به واسطه ورود باکتری به بافت استخوان رخ می‌دهد و برای اینکه باکتری وارد بدن شود چندین راه وجود دارد که در دو دسته داخلی و خارجی تقسیم بندی می‌شوند. گاهی باکتری آلوده از طریق جریان‌های داخلی بدن وارد استخوان می‌شود و گاهی از طریق تماس از بیرون وارد استخوان می‌شود که این دو مورد منجر به عفونت می‌شوند و درمان آن‌ها هم یکسان است. باکتری عفونت‌زا در استخوان، در اکثر نقاط بدن یافت می‌شود؛ به طوری که در بینی انسان و حتی سطح پوست انسان هم این باکتری وجود دارد. در ادامه 5 دلیل اصلی ورود باکتری به استخوان‌ها را توضیح داده‌ایم که با توجه به مواردی که برای عفونت به بیمارستان مراجعه کرده‌اند جمع آورده شده‌اند.
شکستگی در استخوان
شکستگی در استخوان باعث می‌شود تا روزنه‌هایی برای چندین هفته در استخوان وجود داشته باشند که موقعیت مناسبی برای ورود باکتری به بافت استخوان است. زمانی که استخوان‌های شما می‌شکنند و وارد دوره درمان می‌شوند تا جوش بزنند؛ اگر باکتری عفونت‌زا در بدن شما وجود داشته باشد، می‌تواند به راحتی از طریق منطقه‌ای که در استخوان شکسته است وارد مغز استخوان شود و استخوان را دچار عفونت کند.
انتقال از طریق جریان خون
جریان خون به تمامی استخوان‌های بدن دسترسی دارد و به آن‌ها مواد مغذی می‌رساند که امکان این را فراهم می‌کند تا باکتری‌ها از طریق این جریان وارد استخوان‌ها شوند. زمانی استخوان‌ها در وضعیت نامناسبی قرار دارند که یکی از آن‌ها شکسته است و جریان خون به راحتی می‌تواند باکتری را وارد استخوان کند و عفونت ایجاد شود. اگر در دیگر نقاط بدن عفونتی وجود داشته باشد؛ جریان خون می‌تواند باکتری‌های آن عفونت را به استخوان‌ها انتقال دهد و سبب ایجاد عفونت شود.
ورود آلودگی به صورت مستقیم
ورود آلودگی به صورت مستقیم یعنی استخوان در فضایی قرار گیرد که در معرض باکتری‌ها و آلودگی‌ها است. به زبان ساده اگر بدن شما دچار شرایطی شود که استخوان‌های شما از بدن شما خارج شوند، می‌توانند با باکتری‌های اطرف تماس برقرار کنند و آلوده شوند. به عنوان مثال اگر دست و پای شما دچار شکستگی شود که استخوان‌های شما از پوست شما خارج شوند، می‌توانند مستقیماً در معرض آلودگی قرار گیرند.
عمل جراحی روی استخوان
باکتری‌ها می‌توانند از طریق عمل جراحی نیز وارد استخوان‌ها شوند. عمل‌های جراحی روی استخوان‌ها برای درمان شکستگی، یکی از دلایل اصلی عفونت در استخوان هستند. این مورد می‌تواند به دلیل استفاده از ابزار آلوده به باکتری یا حتی در معرض هوا بودن استخوان در هنگام عمل باشد. همچنین پس از عمل جراحی به دلیل باز بودن زخم‌های عمل و شکستگی ایجاد شده روی استخوان، برای باکتری‌ها یک فرصت خوب ایجاد می‌شود تا به راحتی به بافت استخوان نفوذ کنند. تنها راه حلی که می‌تواند از این مورد جلوگیری کند، شستشوی روزانه زخم عمل است و اینکه تا جای ممکن زخم را در هوای آزاد قرار ندهید تا با فضای اطراف در ارتباط نباشد.
زخم‌های عمیق
داشتن زخم‌های عمیق و عفونی در سطح پوست، یکی دیگر از دلایل التهاب استخوان هستند. اگر شما روی پوست خود یک زخم عمیق داشته باشید، عفونت ایجاد شده روی زخم می‌تواند با استخوان‌های شما ارتباط بگیرد و آن‌ها را نیز عفونی کند. آلودگی‌های سطحی پوست یکی از اصلی‌ترین دلایل عفونی شدن زخم‌ها و در نتیجه بروز عفونت در استخوان‌ها هستند؛ پس زمانی که یک زخم عمیق روی پوست خود دارید، باید آن را به صورت روزانه شستشو دهید تا از عفونی شدن آن جلوگیری کنید.
دریافت نوبت از: کلینیک فوق تخصصی پا و کف پا
استئومیلیت چه علائمی دارد؟
با دلایل اصلی رخ دادن عفونت استخوان آشنا شدید، اما سوال اینجاست که چگونه می‌توان متوجه شد که استخوان بدن ما دچار عفونت شده است؟ سرعت عمل بالا در تشخیص این بیماری می‌تواند دوره درمان و سختی درمان را تا حد زیادی کمتر کند و درمان آن را بسیار ساده تر کند؛ پس مهم است که با علائم استئومیلیت آشنا شوید. هرکدام از نشانه‌های عفونت که مشاهده شوند، شما باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم را انجام دهید که در صورت وجود عفونت در بافت‌های استخوانی، درمان را آغاز کنید. در ادامه اصلی‌ترین نشانه‌های استئومیلیت را برای شما شرح داده‌ایم تا در صورت وجود آن‌ها فورا برای درمان اقدام کنید.
مشاهده چرک ترشح شده از پوست
یکی از اولین نشانه‌های عفونت در استخوان، ترشح چرک روی پوست است. زمانی که استخوان عفونی می‌شود و شروع به چرک کردن می‌کند، چرک حاصل از عفونت از طریق پوست به بیرون از بدن ترشح می‌کند که یکی از واضح‌ترین علائم استخوان عفونی است. در صورت مشاهده این نشانه، باید در سریع‌ترین زمان ممکن خود را به مراکز درمانی برسانید تا آزمایش‌های لازم روی شما انجام شود و آماده دوره درمان شوید.
احساس درد شدید در استخوان دارای عفونت
همراه با ایجاد عفونت در استخون‌ها، درد شدیدی حس می‌شود که پاسخ عصب‌های استخوان به عفونت است. این درد شدید را می‌توان به این صورت مشاهده کرد که بدون هیچ‌گونه ضربه‌ای به استخوان شما، احساس درد شدیدی خواهید داشت به طوری که نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید. به طور کلی عفونت باعث ایجاد درد می‌شود و این مورد در دندان‌ها هم مشاهده شده است و زمانی که یک دندان عفونت می‌کند، درد شدیدی توسط عصب‌ها به مغز ارسال می‌شود و در مواجه با التهاب استخوان ها شرایط به همین‌گونه است.
عدم توانایی درست راه رفتن
نشانه سوم، عدم توانایی در راه رفتن عادی است که با عدم کنترل وزن بدن و همچنین تحمل فشار وزن بدن همراه است. به دلیل ضعیف شدن استخوان‌های تکیه‌گاه پا و ران در اثر عفونت، بدن شما توانایی راه رفتن عادی و بدون مشکل را از دست می‌دهد. شما همچنان قادر به راه رفتن خواهید بود؛ ولی کنترل زیادی روی آن نخواهید داشت. این نشانه را باید جدی گرفت؛ زیرا عفونت در استخوان‌های اصلی همانند ساق پا و ران باعث مشکلات شدیدتری خواهد شد.
افزایش دمای بدن همراه با لرز
وجود هرگونه عفونت در بدن باعث تب و لرز می‌شود و عفونت در استخوان نیز از این قاعده مستثنی نیست و همراه با عفونت حاد یا مزمن، شروع تب و لرز یکی از نشانه‌ها است. البته شاید این تب و لرز به عنوان سرماخوردگی یا آنفولانزا نیز شناسایی شود؛ ولی اگر به کلینیک حرفه‌ای مراجعه کنید و توسط یک پزشک حرفه‌ای معاینه شوید، مطمئناً تفاوت این نوع عفونت را با دیگر مریضی‌هایی که تب و لرز به همراه را دارند؛ متوجه خواهید شد.
تغییر رنگ پوست
پوست ناحیه‌ای که در آن استخوان دچار عفونت شده است، پس از 2 هفته تغییر رنگ می‌دهد که این تغییر رنگ معمولا مایل به رنگ قرمز است و به صورت واضح مشخص می‌شود. این تغییر رنگ همراه با درد عفونت، تنها یک نشانه دارد و آن هم استخوانی است که عفونی شده است. بسیاری از افراد تغییر رنگ پوست را به پای حساسیت‌های پوستی می‌گذارند؛ ولی زمانی شما تغییر رنگ پوست به قرمز را مشاهده می‌کنید که چندین نشانه دیگر از عفونت رخ داده‌اند.
احساس خستگی
به دلیل وجود عفونت در بدن، تمام سیستم دفاعی بدن شما ( گلوبول‌های سفید) درحال جنگیدن با عفونت هستند و این افزایش مصرف انرژی باعث خستگی شما خواهد شد. همان‌گونه که در سرماخوردگی احساس کسلی و خستگی زیاد دارید، در این بیماری نیز همین احساس خستگی مشاهده می‌شود.
تعریق بالای بدن
یکی از عوارض جانبی وجود عفونت در بدن، عرق کردن زیاد است. زمانی که بدن شما در حال مبارزه با عفونت‌های داخلی است شروع به عرق کردن می‌کند. عفونت‌های داخلی، اصلی‌ترین عامل عرق کردن زیاد هستند و اصلا نباید آن‌ها را نادیده گرفت؛ زیرا یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های وجود عفونت هستند.
عدم توانایی در حرکت دادن استخوان و مفصل آن
استخوانی که دچار عفونت شده است را نمی‌توان به درستی حرکت داد و آن را چرخاند، زیرا توسط عفونت درگیر شده و عصب‌های آن به درستی کار نمی‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به ساق پا اشاره کرد که یکی از استخوان‌های در معرض خطر عفونت است و زمانی که عفونت می‌کند، نمی‌توان مچ پا را به طور نرمال تکان داد و روی آن کنترل زیادی وجود ندارد و همچنین مفصل زانو هم به درستی کار نمی‌کند و نمی‌چرخد.
چه افرادی بیشتر در معرض عفونت استخوان یا استئومیلیت هستند؟
همان‌طور که اشاره کردیم این بیماری برای همه یکسان است، اما هستند کسانی که به دلیل پیشینه‌های درمانی در خطر بیشتری نسبت به دیگران قرار دارند. به صورت نرمال، تمامی انسان‌ها به یک اندازه در معرض التهاب استخوان هستند؛ اما اگر چندین موردی که در ادامه برای شما قرار داده‌ایم را داشته باشید، مطمئناً شما بیشتر از یک فرد نرمال در معرض استئومیلیت قرار دارید.
- افرادی که پلاتین و پیچ‌های ارتوپدی روی استخوان دارند.
- افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند.
- کسانی که عمل جراحی روی استخوان خود داشته‌اند.
- کودکان و نوجوانان در معرض این بیماری هستند.
- افراد معتاد و سیگاری نیز در خطر مبتلا به این بیماری قرار دارند.
نحوه تشخیص استئومیلیت
برای بررسی بیماری که احتمال دارد دچار عفونت باشد، چندین روش وجود دارد که پزشک متخصص با توجه به نظر خود، بیماری را به وسیله آن‌ها تشخیص خواهد داد. عفونت استخوان از طریق گردش خون منتقل می‌شود و همچنین روی استخوان‌ها تاثیر فیزیکی بالایی دارد؛ پس روش‌هایی که برای تشخیص آن استفاده می‌شوند شامل:
- نتایج آزمایش خون؛
- عکس برداری؛
- اسکن رادیوایزوتوپ ؛
عوارض عفونت استخوان
تا به اینجای مقاله راجع به تمامی خطرات و بدی‌های عفونت در استخوان صحبت کردیم و اکنون به سراغ عوارض اصلی این بیماری می‌رویم، زیرا اگر جدی گرفته نشود و به درمان آن نپردازید، حتما عوارض خطرناکی به همراه خواهد داشت.
ابتلا به استئونکروز
یکی از عارضه‌های عفونی شدن استخوان‌ها، استئونکروز است. زمانی که یک بافت توسط عفونت از بین می‌رود و می‌میرد، به آن نکروز می‌گویند که به معنای بافت مرده است. این بافت‌ها می‌توانند بافت استخوانی یا گوشتی باشند که در نزدیکی محل عفونت قرار داشته‌اند.
آرتریت سپتیک
یکی دیگر از عوارض خطرناک التهاب استخوان‌ها، آرتریت سپتیک است که به معنای ایجاد عفونت در مفصل‌ها است. عفونت می‌تواند از استخوان به دیگر اندام و استخوان‌ها منتقل شود که مفصل‌های نزدیک در خطر بیشتری هستند.
از بین رفتن استخوان
با پیشرفت بیش از حد عفونت، استخوان از بین می‌رود و دیگر هیچ شانسی برای درمان آن وجود ندارد. اگر درمان شروع نشود، بافت مرده و عفونت به دیگر استخوان‌ها نیز سرایت می‌کنند.
تغییر شکل استخوان
عفونت می‌تواند شکل استخوان را تغییر دهد و روی اندازه آن تغییراتی ایجاد کند که باعث نامتوازن شدن آن خواهد شد.
از بین رفتن صفحه رشد
صفحات رشد که در استخوان‌های پا قرار دارند، تحت تاثیر عفونت از بین می‌روند. در رابطه با عفونت، پاها در خطر بیشتری نسبت به دیگر استخوان‌های بدن قرار دارند که باعث ایجاد خطر روی صفحات رشد می‌شود.
دریافت نوبت از: کلینیک فوق تخصصی دست و شانه
روش های درمان عفونت استخوان
برای درمان عفونت استخوان از داروها و جراحی‌های متعدد می‌توان استفاده کرد که وابسته به نظر پزشک، دوره درمان بیمار مشخص خواهد شد.
جراحی
اولین راه حل برای درمان عفونت، جراحی ترمیم استخوان است که در آن پزشک، تمامی عضو‌های دارای عفونت را خارج می‌کند که شامل استخوان‌ها نیز می‌شوند و سپس فضای خالی را با ترمیم کردن پر می‌کند. در روش دوم از جراحی، پزشک استخوان دارای عفونت را به طور کلی خارج می‌کند و سپس تمامی چرک‌ها و عفونت‌ها را از بین می‌برد تا به دیگر عضو‌های بدن هیچ آسیبی وارد نکند. در روش سوم، پزشک به عنوان آخرین راه حل مجبور به قطع استخوان دارای عفونت می‌شود.
دارو
پزشک برای درمان بیمار نسخه دارای آنتی بیوتیک می‌نویسد تا سیستم دفاعی بدن تقویت شود و عفونت از بین برود. استفاده از داروها به تنهایی برای درمان عفونت‌های شدیدتر کافی نیست.
کلام آخر
عفونی شدن استخوان یک بیماری جدی و خطرناک است و اگر به آن توجه نشود و برای درمان اقدامی انجام نشود، خطرات و صدمات جبران‌ناپذیری از جمله قطع استخوان را شاهد خواهیم بود. از این رو توصیه می‌کنیم حتما به محض مشاهده علائم این بیماری با بهترین متخصص تماس بگیرید تا روند درمان را شروع کند.
